“Παραδώσαμε σημαντικά εργαλεία για την άσκηση αγροτικής πολιτικής”

Συνέντευξη στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων του

ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Εύβοιας - Πρώην Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

-Υπήρξαν σχόλια για τη διαδικασία παράδοσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στη νέα πολιτική ηγεσία, σύμφωνα με τα οποία ήταν «υπόδειγμα για την αριστερά». Σε προσωπικό επίπεδο όμως, δεν υπήρξε έστω και μια στιγμιαία πίκρα όταν ο Πρωθυπουργός σας ανακοίνωσε την αντικατάστασή σας;

Κατά πρώτον δεν δέχομαι τη χρήση του όρου υπόδειγμα. Αυτή είναι η αριστερά. Όχι μόνον εγώ, όλοι εμείς ,δεν μπήκαμε στην αριστερά και στην πολιτική με την προοπτική των υπουργικών και των άλλων θέσεων.  Όταν ασχολείσαι σε όλη σου τη ζωή παθιασμένα με ένα χώρο δεν χωρούν προσωπικές πικρίες .

Εξάλλου  η προσφορά στον άνθρωπο και στην κοινωνία μπορεί να υπηρετηθεί το ίδιο σε όποια θέση κι αν βρίσκεσαι, ακόμα και αυτή του απλού ενεργού πολίτη, θέση την οποία έχω στη πορεία μου υπηρετήσει και σέβομαι απεριόριστα. Αυτό που έκανα λοιπόν ως τώρα θα κάνω και στη συνέχεια.

-Τονίστηκε ιδιαίτερα από το διάδοχό σας, ότι παραδώσατε ένα Υπουργείο  στο οποίο έχει γίνει σημαντική δουλειά. Ποια σημεία θεωρείτε ότι πρέπει να συνεχίσει να υπηρετεί και η νέα ηγεσία;

Στα περίπου 3 χρόνια και 7 μήνες που ο πρωθυπουργός μου ανέθεσε την ευθύνη του Υπουργείου, όντως παράχθηκε ένα σημαντικό έργο .

Από την αρχή προσπαθήσαμε  να μετριάσουμε τις επιπτώσεις από τον συμβιβασμό με τους δανειστές, σε προδιαγεγραμμένα πεδία και κυρίως στο φορολογικό και ασφαλιστικό και ταυτόχρονα να επιλύουμε χρόνια και κληροδοτημένα προβλήματα, όπως οι πληρωμές και ενισχύσεις των δικαιούχων παραγωγών, οι γενικευμένες αβλεψίες και οι διορθώσεις του ΠΑΑ 2014-20, η αποτροπή και ελαχιστοποίηση καταλογισμών και προστίμων και η θεσμική αναδιάρθρωση κρίσιμων τομέων της αγροτικής οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί και οι βοσκήσιμες γαίες.

Στα χρόνια αυτά, παρά τις γενικευμένες απαιτήσεις διόρθωσης των πάντων από την πρώτη κι όλας μέρα, δικαιολογημένες ως ένα βαθμό, παρά τα όποια λάθη και αδυναμίες μας,

παρά την διαφορετικότητα των αιτημάτων των παραγωγικών φορέων, παρά τον ασύμμετρο αντιπολιτευτικό οίστρο, κάναμε σοβαρή δουλειά, που έγινε αντιληπτή και από την αγροτική κοινωνία.

Οι ρυθμίσεις αυτής της περιόδου αναφέρθηκαν διεξοδικά στη παράδοση και αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την άσκηση πολιτικής στο χώρο.

-Κλείνοντας τη παράδοση του Υπουργείου αναφερθήκατε σε ένα ενημερωτικό σημείωμα που δώσατε στο νέο Υπουργό για την αναπτυξιακή στρατηγική και τις προτεραιότητες της επόμενης περιόδου. Θα συνεργαστείτε μαζί του για την υπηρέτησή του;

Και βέβαια θα συνεργαστώ, όπως εξάλλου δήλωσα ξεκάθαρα και στη παράδοση. Θέλω όμως να καταστεί σαφές ένα πράγμα για να μην παρεξηγηθώ:

Η στρατηγική της επόμενης περιόδου που παρέδωσα ασφαλώς μπορεί και πρέπει να υπηρετηθεί, γιατί έχει λάβει υπόψη της δύο πράγματα. Πρώτον ότι μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς μνημονιακές απαγορεύσεις και δεσμεύσεις και δεύτερον ότι έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια των υποχρεώσεων που επιβάλλει η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).

Μέσα λοιπόν σε αυτά τα πλαίσια πρέπει να κάνουμε πιο ορατές  τις  προσπάθειες για την αναδιοργάνωση και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα με κοινωνική δικαιοσύνη , επιλύοντας διαρθρωτικά, θεσμικά και κοινωνικά προβλήματα ιστορικού χαρακτήρα που λόγω μνημονίου δεν μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε Μιλάμε λοιπόν για μια διαρκή μάχη προάσπισης συμφερόντων χωρών και ανθρώπων με δίκαιο τρόπο, όπου όσο πιο ισχυρός, θωρακισμένος, συνεκτικός, καινοτόμος και οργανωμένος είσαι, τόσο μειώνεις τις επισφάλειες και τις αδυσώπητες αγοραίες πιέσεις.

-Και πως θα γίνουν όλα αυτά όταν τόσο η νέα ΚΑΠ, όσο και το διεθνές πλαίσιο ανταγωνισμού στο αγροτικό εμπόριο γίνεται δυσκολότερα; Τι αφήνει ως παρακαταθήκη η απερχόμενη προς τη νέα ηγεσία;

Θα συμφωνήσω μαζί σας για τις δυσκολίες που διαμορφώνονται στα συγκεκριμένα μεγάλα ζητήματα. Όμως έχουμε ήδη προετοιμαστεί αλλά και πετύχει σε σημαντικά σημεία, θετικά αποτελέσματα. Η νέα ηγεσία θα βρει κατατεθειμένες προτάσεις  με  αυστηρή στοχοθέτηση της χρήσης και άριστη αξιοποίηση των πόρων της ΚΑΠ, προτάσεις που απαντούν στις πιέσεις στον προϋπολογισμό της Ένωσης και της ΚΑΠ  μετά το 2020. Θα σταθώ σε 3 ζητήματα, που επιμένουμε:

1 - Να μην μειωθεί ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ . Μετά από επαφές με τους ομόλογους μου Υπουργούς Γεωργίας της Ισπανίας, Γαλλίας, Πορτογαλίας, Ιρλανδίας και Φιλανδίας, συμφωνήσαμε να συμπορευθούμε σε αυτό το αίτημα, καταθέτοντας ένα κείμενο με το οποίο ζητάμε τη διατήρηση των πόρων για την ΚΑΠ. Το υπόμνημα αυτό, που υποστηρίχθηκε και από άλλους εννέα (9) Υπουργούς, το παρουσιάσαμε στο  Συμβούλιο Γεωργίας στις 18/6 στις Βρυξέλλες και φαίνεται ότι βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση, αφού συνολικά μέχρι αυτή την ώρα το στηρίζουν 22 κράτη-μέλη . Η απόφαση βέβαια θα ληφθεί από το Συμβούλιο Κορυφής.

2 - Να μην υπάρξει άμεση και πλήρης εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων, όπως επιμένουν πολλές, ειδικά νέες χώρες, χωρίς να λαμβάνει υπόψη κι άλλες παραμέτρους, εκτός της  στρεμματικής ενίσχυσης.

Σε αυτή τη μάχη έχουμε ήδη πετύχει μια πρώτη νίκη. Καταφέραμε στο Συμβούλιο Υπουργών να πάρουμε απόφαση υπέρ της πρότασής μας με 23 υπέρ και 5 κατά.

Έτσι με τον νέο τρόπο  κατανομής που παρουσίασε η Επιτροπή  οι απώλειες για την χώρα μας ,λόγω εξωτερικής σύγκλισης,  περιορίζονται στο 1% περίπου ή 150 εκατ. Ευρώ σε όλη την επόμενη προγραμματική περίοδο (2021-2026), την στιγμή που με τον προηγούμενο τρόπο κατανομής το κόστος  θα ανερχόταν στο 5,7% ή στα 746 εκατ. Ευρώ περίπου. Κι αυτό ανεξαρτήτως των όποιων άλλων περικοπών προτείνονται για τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ και

3- Να αποτραπεί κάθε ιδέα ακόμη και για μικρού βαθμού συγχρηματοδότηση των άμεσων ενισχύσεων από εθνικούς πόρους. Υπάρχει δέσμευση του αρμόδιου Επιτρόπου γι αυτό ,   που σημαίνει ότι  αποφύγαμε τον κίνδυνο  επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ.

Η υπεράσπιση των κοινοτικών ενισχύσεων πρέπει να αποτελεί σημαντική παράμεντρο στην πολιτική μας, γιατί η χώρα μας δε μπορεί να παρακολουθήσει ανταγωνιστικά εθνικού χαρακτήρα ενισχύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

-Μπορεί να σταθεί ανταγωνιστικά ο ελληνικός αγροτικός τομέας στη διεθνή σκηνή; Έχει τις δυνατότητες;

Αυτό είναι η δεύτερη μεγάλη πρόκληση. Καταγράφονται αυξημένες τάσεις ζήτησης αγροτικών προϊόντων τόσο στην Ε.Ε. όσο και στις διεθνείς αγορές. Και σε αυτό το σημείο όλα δείχνουν ότι μετά τις σημαντικές διεθνείς επαφές και συμφωνίες της Κυβέρνησης αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη δυναμική που οδηγεί στην ενισχυμένη και ανταγωνιστική παρουσία μας στις διεθνείς αγορές.

Προχωρήσαμε, και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα συνεχιστεί, στην υλοποίηση προγραμμάτων για την προώθηση των αγροτικών προϊόντων. Βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και την φετινή χρονιά με προϋπολογισμό πάνω από τα 170 εκ. ευρώ . Όλα δείχνουν ότι τέλος του 2018  το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων θα εξαφανιστεί.

-Από την αντιπολίτευση έχουν διατυπωθεί επικρίσεις για την πρόοδο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Τι ισχύει τελικά;

Ισχύει ό,τι λένε οι αριθμοί αλλά και ότι γνωρίζει καλά όλη η ελληνική επαρχία που επωφελείται από τα περίπου 6 δις του προγράμματος:

Το 82,6% της δημόσιας δαπάνης ύψους 4,7 δις, σε μόλις 30 μήνες από την έγκρισή του , έχει δεσμευτεί και οι πληρωμές 30/6/2018 έχουν φτάσει συνολικά στα 1,6 δις ευρώ,  δηλαδή  έχουν ξεπεράσει το 36,2 % .

Μέχρι τέλους του 2018 προγραμματίζονται προκηρύξεις  ύψους 826 εκ. ευρώ. Από το Επιχειρησιακό, δε, Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας, ύψους 523 εκατ. ευρώ, έχουν ενεργοποιηθεί  μέτρα ύψους 350  εκατ. ευρώ, δηλαδή το 67% της συνολικής δαπάνης του προγράμματος.

Με αυτές τις επιδόσεις:

•             το ΠΑΑ υπερκάλυψε το στόχο του ΕΣΠΑ, συνεισφέροντας με το μεγαλύτερο ποσό απορρόφησης πόρων στο ΠΔΕ και κατ΄ επέκταση εισροής κοινοτικών πόρων στη χώρα μεταξύ των 20 επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

•             το ΠΑΑ ξεπέρασε τον κοινοτικό μέσο όρο απορρόφησης πόρων,  σε σχέση με τα προγράμματα των λοιπών κρατών μελών, και μάλιστα είναι δεύτερο ως προς το ρυθμό αύξησης πληρωμών μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ε.Ε.

•             έχει υπερκαλυφθεί ήδη ο κανόνας ν+3 για το έτος 2018, ενώ έχει ήδη καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της υποχρέωσης πληρωμών και για το έτος 2019, οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας πόρων λόγω αυτόματης αποδέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

•             Οι πληρωμές του ΠΑΑ στην τριετία 2015-2017 είναι οι υψηλότερες κατ’ έτος της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.