Ο Βασίλης Μάστορης γράφει για το τέλος των Λατινικών

Ο κ. Βασίλης Μάστορης είναι διευθυντής Γενικού Λυκείου Κύμης.

Αναδημοσίευση από ¨ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Η άμεση αίσθηση είναι ότι το όλο κατασκεύασμα-πρόταση του υπουργείου Παιδείας λειτουργεί ως αφηγηματικό παραπέτασμα που προστατεύει μια κυρίαρχη, βαθιά θεσμική μεταβολή, μια επέμβαση στο σώμα της ελληνικής παιδείας. Οι επιμέρους τροποποιήσεις, π.χ. η αλλαγή των ισορροπιών στην πανελλαδική εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών, όσο σημαντικές και αν τις θεωρήσει κανείς, δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία μπροστά στην τεράστια, για να μην πω τερατώδη, μεταβολή, την οποία επιφέρει η υποκατάσταση των Λατινικών από την Κοινωνιολογία. Η μεταβολή αυτή γίνεται σημαντικότερη, αλλά και ενδεικτικότερη των κατευθύνσεων τις οποίες υπηρετεί, αν σκεφτούμε ότι στην κατεύθυνση των Οικονομικών Επιστημών –την αιχμή του δόρατος των Κοινωνικών Επιστημών, στις οποίες η Κοινωνιολογία ανήκει– δεν υπάρχει η Κοινωνιολογία ως εξεταζόμενο μάθημα.

Η Κοινωνιολογία λοιπόν αντικαθιστά τα Λατινικά. Επιχειρήματα περί νεκρής γλώσσας εύκολα παραμερίζονται. Και τα Αρχαία Ελληνικά νεκρή γλώσσα είναι, και παγκοσμίως ως νεκρή γλώσσα διδάσκονται. Ενδεχόμενη αντικατάστασή τους όμως θα προκαλούσε εθνικιστικά παραληρήματα, κάτι που προφανώς η κυβέρνηση δεν επιθυμεί. Καταργούνται τα Λατινικά και έτσι καθησυχάζουν οι φανατικοί. Η επιστημονική κοινότητα, όμως, πρέπει να ανησυχεί σε βαθμό υπερέντασης. Τα Λατινικά αποτελούν τον ένα από τους δύο πυλώνες των ανθρωπιστικών επιστημών. Δεν αφορά μόνο τη χώρα ο σχεδιασμός, ακροατήριο της πρότασης είναι η παγκόσμια κοινότητα, αν και ενδέχεται, εξ αντανακλάσεως, να κινητοποιήσει εθνολαϊκιστικά παραληρήματα αλλού, στις λατινογενείς χώρες. Το λαϊκιστικό σκεπτικό μπορεί να πάρει τη μορφή: Αν οι Eλληνες καταργούν τα Λατινικά, γιατί εμείς να στηρίζουμε τα Αρχαία Ελληνικά; Hδη βέβαια αυτό το επιχείρημα μπορεί να στοχοποιηθεί ως εθνικιστικού περιεχομένου. Προβάλλεται δήθεν ως υποστήριξη της διεθνούς προβολής του ελληνικού πολιτισμού. Eτσι, η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται εμπλεγμένη σε δύο αντιτιθέμενα εθνολαϊκιστικά παραληρήματα.

Ομολογουμένως, η στρατηγική είναι πολύ έξυπνα σχεδιασμένη. Iσως μάλιστα αυτή η διάσταση να είναι το αποκλειστικό διανοητικό στοιχείο της όλης πρότασης. Oλα τα υπόλοιπα είναι τα γνωστά, ελληνικής έμπνευσης ανακατέματα της τράπουλας, των αιώνιων ελληνικών κυβερνητικών στελεχών που ευελπιστούν σε διάλογο με την ιστορία καταβάλλοντας την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια και τον ήσσονα σχεδιασμό. Aσε που τα Λατινικά στερούνται και ιδιαίτερης συνδικαλιστικής κάλυψης. Ελάχιστοι τα γνωρίζουν και ελάχιστοι πλέον τα διδάσκουν. Προσωπικά ανήκω σε αυτούς που δεν τα γνωρίζουν. Το συμβολικό όμως βάρος αυτής της απόφασης είναι τερατώδες. Κατεδαφίζεται, έτσι απλά, το ανθρωπιστικό περιεχόμενο των σπουδών. Αν αυτό γίνει δεκτό, τα Αρχαία Ελληνικά σύντομα θα μπορούν να υποκύψουν ως μοναχικό ώριμο φρούτο και η γλωσσική παιδεία να αντικατασταθεί από τις Κοινωνικές Επιστήμες, φορείς διαφορετικών αξιών. Oλα αυτά όμως μοιάζουν με λεπτομέρειες που απασχολούν μια μικρή και όχι ιδιαίτερα ευυπόληπτη μειοψηφία. Αυτή τη μειοψηφία που αγωνιά για τη γλώσσα και τον πολιτισμό. Oχι τον ελληνικό, τον παγκόσμιο.

*