Toυ Δημήτρη Σπυράκου*
Διδάκτωρ Νομικής – Δικηγόρος,
πρώην Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή
Αναδημοσίευση από την ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Η προστασία της κατοικίας, στο πλαίσιο του Ν. 3869/2010 (Νόμου Κατσέλη), δεν σχεδιάστηκε
αποκλειστικά για μία κοινωνία που βρίσκεται σε οικονομική κρίση. Αποτελεί το
βασικό και τακτικό εργαλείο που εισήγαγε
η Πολιτεία για την αντιμετώπιση των
τραγικών αδιεξόδων που περιέρχονται οφειλέτες
εξαιτίας της σύγχρονης πιστωτικής
επέκτασης. Γεγονός, ωστόσο, είναι ότι
στη χώρα μας, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και ελλείψει άλλων πολιτικών
προσαρμογής των χρεών, η εν λόγω
προστασία προσέλαβε μεγαλύτερη βαρύτητα
και σημασία.
Αξίζει, μάλιστα,
να θυμίσει κανείς ότι πρόκειται για μία προστασία που δεν χαρίζεται στον
δανειολήπτη. Αντιθέτως, ο τελευταίος θα πρέπει να την κατακτήσει,
αποπληρώνοντας, στο πλαίσιο μίας μακρόχρονης ρύθμισης, το 80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Ο υπερχρεωμένος οφειλέτης είναι ωσάν να επαναγοράζει ουσιαστικά την κατοικία
του. Κύριο γνώρισμα της προστασίας αυτής ήταν λοιπόν ότι ενσωμάτωνε στη
λειτουργία της και την προστασία των συμφερόντων των τραπεζών, εξασφαλίζοντας σε αυτές οφέλη
που σε μία διαδικασία αναγκαστικής εκποίησης δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν. Γι’
αυτό, άλλωστε, ο ν. 3869/2010, δίνοντας με τον πλέον σύγχρονο τρόπο απαντήσεις,
εισήχθη στη χώρα μας σε καθεστώς μνημονίου και με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ.
Ήδη, εξάλλου, στη χώρα μας έχει καταργηθεί (λήξει)
κάθε άλλη προστατευτική από πλειστηριασμούς διάταξη που είχε την εξήγησή της
στη οικονομική κρίση. Συγχρόνως δε, ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας μεριμνά
για την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη διενέργεια πλειστηριασμών. Το
νομοσχέδιο που κατέθεσε, όμως, η
Κυβέρνηση αποδομεί πλέον και την τακτική προστασία της κύριας κατοικίας,
καταργώντας την πλήρως, και
επιτρέποντας, ως κατ’ εξαίρεση ρύθμιση,
για τρία έτη μία περιορισμένη προστασία.
Οι νέες διατάξεις θεσπίζουν σωρευτικά κριτήρια
που αποκλείουν στο μεγάλο πλήθος των
υπερχρεωμένων την είσοδο στην προστασία. Δεν είναι μόνο – ίσως και τόσο - η
άνευ προϋποθέσεων μεγάλη υποχώρηση των ορίων της αντικειμενικής αξίας της
προστατευόμενης κατοικίας που δημιουργεί το πρόβλημα. Ο οφειλέτης, προκειμένου
να ενταχθεί στη ρύθμιση, υποβάλλεται σε
μία εισοδηματική μέγγενη. Δεν πρέπει να έχει υψηλό εισόδημα, γιατί θα
αποκλειστεί από τη ρύθμιση. Δεν πρέπει να έχει, όμως, ούτε μικρό εισόδημα γιατί θα απορριφθεί καθώς
δεν παρέχει την απαιτούμενη ικανότητα αποπληρωμής.