Δανάη Δεληγεώργη: Χαρισματικότητα δεν είναι μόνο το υψηλό IQ

Η συμπατριώτισσά μας Δανάη Δεληγεώργη, καταγόμενη από τον Πύργο της Κύμης, έχει σπουδάσει παιδαγωγικά µε κατεύθυνση ψυχολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τα τελευταία περίπου δέκα χρόνια ζει και εργάζεται στην Αμερική.

Στο Σικάγο συνέχισε τις σπουδές της, στο NEIU (NorthEastern Illionois University) και εξειδικεύτηκε πάνω στην εκπαίδευση, τη συναισθηματική και κοινωνική υποστήριξη της χαρισματικότητας του ατόµου, ιδιαίτερα δε, των χαρισματικών παιδιών και εφήβων.

Τους τελευταίους μήνες, έχει επιστρέψει στην Ελλάδα πιστεύοντας ακράδαντα ότι δεν πρέπει να βρισκόμαστε μακριά από τη χώρα µας όταν αυτή µας έχει περισσότερο ανάγκη και θέλοντας να κάνει ευρέως γνωστή την έννοια της χαρισματικότητας και να συνεισφέρει στο να γίνει αυτό πραγματικότητα µε σωστές βάσεις, όπως γίνεται δηλαδή και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Πολλές φορές ακούγοντας τη λέξη χαρισματικότητα πιστεύουμε ότι θα δούμε μπροστά µας ένα άτομο που διαφέρει ακόμα και οπτικά από τα υπόλοιπα ή θα µας κάνει να απορούμε µε τις ιδιαίτερες ικανότητες του. Η Δανάη Δεληγεώργη, θέλοντας να απομυθοποιήσει αυτή την παρερμηνευμένη εικόνα που έχουμε για τα χαρισματικά παιδιά, η οποία μπορεί να υφίσταται αλλά δεν είναι ο κανόνας, µας βοηθά να λύσουμε απορίες που έχουν γεννηθεί στο μυαλό µας αλλά και όσες μπορεί να μην ξέρουμε ότι έχουμε.

Τι είναι η χαρισματικότητα;

Μακάρι να υπήρχε µόνο ένας παγκοσμίως αποδεκτά ορισμός για την χαρισµατικότητα, και θα σας τον μετέδιδα μετά χαράς! Όμως, δεν υπάρχει, οπότε θα σας αναφέρω αυτόν που είναι εξαιρετικά κοντά µε τα πιστεύω και την μέχρι τώρα εμπειρία µου. Χαρισµατικότητα, µε βάση τον ορισμό της Roeper το 2000, είναι µία μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, μεγαλύτερη ευαισθησία, µια μεγαλύτερη ικανότητα, να κατανοούν και να μετατρέπουν οι χαρισµατικοί άνθρωποι, αντιλήψεις σε διανοητικές και συναισθηματικές εμπειρίες.

Σε τι ηλικία μπορεί να αναγνωριστεί η χαρισματικότητα του ατόμου;

Η χαρισµατικότητα δεν έχει ηλικία. Μπορεί να αναγνωριστεί από τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ατόμου αλλά και σε μεγαλύτερες ακόμα ηλικίες. Προσωπικά έχω µπει στη διαδικασία αναγνώρισης χαρισµατικών παιδιών στην ηλικία των τριών αλλά και περιπτώσεων όπου η χαρισµατικότητα αναγνωρίστηκε στην ηλικία των 75. Βέβαια, όσο νωρίτερα αναγνωριστεί, αναγνωρίσει και αποδεχτεί ένας άνθρωπος ότι είναι χαρισματικός τόσο το καλύτερο… απλώς ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι ποτέ δεν είναι αργά.

Από τι επηρεάζεται η χαρισματικότητα ενός ατόμου;

Η χαρισματικότητα είναι γονιδιακή και έμφυτη. Βρίσκεται στο DNA του ανθρώπου και διαιωνίζεται συνήθως από γενιά σε γενιά. Τα χαρισµατικά άτοµα νιώθουν ότι δεν ταιριάζουν µε το υπόλοιπο σύνολο και ότι δεν τους καταλαβαίνουν. Νιώθουν απομονωμένοι και πολλές φορές πιστεύουν ότι δεν μπορούν να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο.

Εσύ πώς επέλεξες να ασχοληθείς µε την χαρισματικότητα;

Όλα ξεκίνησαν στο ΦΠΨ του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Στο 4ο έτος, οι καθηγήτριες µου Δρ. Χρύσα Παπακώστα και Δρ. Μαρίζα Φουντοπούλου, στις οποίες οφείλω πολλά, µε ενημέρωσαν και µε παρότρυναν να ασχοληθώ µε τον τομέα της. Επειδή στην Ελλάδα η έννοια της χαρισματικότητας ήταν παντελώς άγνωστη αποφάσισα να φύγω στο εξωτερικό για να κάνω το Master µου σε αυτόν τον τομέα. Μπαίνοντας στο χώρο µε υποδέχτηκε η Δρ. Μισέλ Κέιν, καθηγήτρια µου και στενή φίλη πια, η οποία είναι Πρόεδρος του τµήµατος Εκπαίδευσης Χαρισµατικών Ανθρώπων του Πανεπιστηµίου NEIU (NorthEastern Illinois University) και ηγετικά εµπλεκόµενη στους φορείς NAGC (Παναµερικάνικος Σύλλογος για Χαρισµατικά Παιδιά) και IAGC (Σύλλογος για Χαρισµατικά παιδιά στο Ιλλινόι). Όπως είναι προφανές μαζί της έκανα τα πρώτα µου βήματα σε ερευνητικό επίπεδο κάτι το οποίο πέραν από έρευνες και παρουσιάσεις σε συνέδρια δηµιούργησε εξίσου δικούς µου δεσµούς συνεργασίας µε τη SENG (Κοινωνικές και Συναισθηµατικές Ανάγκες Χαρισµατικών) και µε το NAGC αναλαµβάνωντας ως συντάκτρια µέχρι και σήµερα την εφηµερίδα του δίκτυου Conceptual Foundations.

 Πώς πήρες την απόφαση να επιστρέψεις;

Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε όλοι αφήνουν τη χώρα µας για να ψάξουν κάτι καλύτερο. Εγώ αποφάσισα να κάνω το εντελώς αντίθετο. Δεν άντεχα να κρίνουν την χώρα µου, να την καταδικάζουν και εγώ να µην είμαι εκεί να παλέψω για αυτήν, όσο καλά και αν πατούσα στα πόδια µου στο Σικάγο. Ήξερα ότι αυτό που σπούδασα δεν έχει αναπτυχθεί όσο πρέπει στην Ελλάδα. Ήθελα και θέλω να βοηθήσω µε τις όποιες δυνάμεις µου στην ανάπτυξη αυτού του τόπου που τόσο αγαπώ και πιστεύω ότι το αξίζει, και έτσι επέστρεψα.

Ας επανέλθουμε στην χαρισματικότητα. Πώς γίνεται η αναγνώριση ενός χαρισματικού παιδιού και πώς αυτή θα το βοηθήσει;

Η αναγνώριση ξεκινά από µία απλή εξέταση χαρακτηριστικών συμπεριφοράς του παιδιού και στη συνέχεια συνήθως ακολουθεί η μέτρηση των νοητικών και λεκτικών ικανοτήτων του παιδιού από τον ειδικό παιδίατρο ή ψυχολόγο αναπτυξιολόγο. Κατόπιν γονείς και παιδί χρειάζεται να απευθυνθούν για συµβουλευτική σε ειδικούς του χώρου της χαρισµατικότητας για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Με βάση τα αποτελέσματα δίνονται κατευθυντήριες συμβουλές εκπαιδευτικά και γονεϊκά ώστε να συναντηθούν εξατομικευμένα οι ανάγκες του παιδιού συνολικά. Αν βρισκόμασταν στην Αμερική για παράδειγμα η ερμηνεία θα βοηθούσε πολύ περισσότερο εκπαιδευτικά γιατί εκεί υπάρχει το δικαίωμα το παιδί να μεταπηδήσει τάξεις ή να µπει σε ειδικό πρόγραμμα μελέτης στο σχολείο ή και εξ ολοκλήρου στο σπίτι κάτι που δεν υπάρχει στη χώρα µας. Θα καταφέρουµε να γίνει και αυτό σιγά σιγά… ελπίζω. Αν δεν αναγνωριστεί η χαρισµατικότητα του παιδιού τι μπορεί να συμβεί στην ζωή του; Ένα κλασικό παράδειγμα είναι ότι χαρισµατικά παιδιά είναι αυτά τα οποία ο δάσκαλος τα παρουσιάζει λέγοντας την φράση: “Πανέξυπνο παιδί αλλά δε διαβάζει και δε συγκεντρώνεται στο μάθημα, βαριέται.” Αν δεν το προσέξουν λοιπόν οι γονείς και οι δάσκαλοι, το παιδί μπορεί να εκδηλώσει αρνητικές συμπεριφορές… Μπορεί να αρνείται να ενσωματωθεί µε το σύνολο (για παράδειγμα να πάει στο σχολείο), να αντιδρά απότομα και να εκδηλωθούν στον οργανισμό του ακόμα διάφορα ψυχοσωματικά. Αλλεργίες, άσθμα ή και αυτοάνοσα νοσήματα. Αν, όμως, γνωρίσει και αποδεχτεί τη χαρισματικότητα του, μπορεί να βρει τον τρόπο να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, απαλύνοντας μέσα του την αίσθηση ότι δεν ανήκει σε αυτό, αποδεχόμενο τις ιδιαιτερότητες του και αναπτύσσοντας τα χαρισµατά του σε ταλέντα µε την κατάλληλη βοήθεια και υποστήριξη.

Με την πάροδο των χρόνων και αν δεν αναγνωριστεί η χαρισµατικότητα τι συμβαίνει;

Συνήθως η πιο δύσκολη ηλικία είναι η εφηβεία γιατί τότε έτσι και αλλιώς το κάθε παιδί έχει πολλές εκρήξεις. Αυτό που όλοι επιθυμούμε φυσικά είναι η ομαλή μετάβαση στην εφηβεία αλλά είναι πιθανό και μπορεί ο χαρισµατικός έφηβος να κάνει µια φοβερή επανάσταση, να αναπτύξει εθισμούς ή και να αγγίξει το άλλο άκρο και να περάσει στην κατάθλιψη. Οπότε επαναλαμβάνω ότι όσο πιο γρήγορα γίνεται η αναγνώριση και αποδοχή του χαρισματικού ανθρώπου, µε την κατάλληλη υποστήριξη από το σπίτι και το σχολείο, τόσο καλύτερα είναι για τον ίδιο αλλά και για τους γύρω του.