ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΚΥΜΗΣ – ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ & ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ      

ΕΙΣΑΓΩΓΗ             

ΜΕΡΙΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΥΜΗΣ ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ    

Για τη Μελέτη σκοπιμότητας               

Για τη ΜΠΕ             

Για τη χωροθέτηση και τις τελικές επιλογές      

Για τη «διαβούλευση» μέχρι σήμερα 

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ   

Εισαγωγή               

Οι αρχές της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης           

Τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα της πρότασης           

Προσέγγιση σχεδιασμού      

1ο  επίπεδο            

2ο   επίπεδο           

3ο  επίπεδο            

Συμπερασματικά   

Πρόταση Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων           

Προϋποθέσεις επιτυχίας του όλου εγχειρήματος              

ΕΠΙΛΟΓΟΣ               

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο Σύλλογος Προστασίας & Περιβάλλοντος Αλιβερίου & Περιχώρων  στα πλαίσια των καταστατικών του αρχών, με υπευθυνότητα και άποψη, συνεπής  στις ιστορικές του παραδόσεις,  συμμετέχει  στον διάλογο πού έχει ανοίξει στην κοινωνία για το θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών στην περιοχή μας παρά την έλλειψη ουσιαστικής και αποτελεσματικής  δημόσιας διαβούλευσης.

Η ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό του Συστήματος Διαχείρισης των Αστικών Απορριμμάτων (ΣΔΑΣΑ) του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ. Η συγκέντρωση των σκουπιδιών όλου του Δήμου στον ΧΑΔΑ Αλιβερίου σε συνδυασμό με την απόθεση βιομηχανικών τοξικών αποβλήτων σε προηγούμενο χρόνο στον ίδιο χώρο, έχει μετατρέψει την περιοχή σε Δημόσιο Κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των κατοίκων του Αλιβερίου και της ευρύτερης περιοχής, όπως αυτό τραγικά επιβεβαιώθηκε στην διάρκεια των δύο πρόσφατων πυρκαγιών.

 Επιμένουμε και ισχυριζόμαστε αυτό που από την πρώτη στιγμή και σε κάθε φάση τονίζαμε: Η ενημέρωση, η υποβολή προτάσεων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς , η απεμπλοκή του προβλήματος από την «μέγγενη» του λαϊκισμού, της μικροπολιτικής και  του  πολιτικού ανταγωνισμού, η διερεύνηση βιώσιμης και κοινωνικά αποδεκτής λύσης αποτελούν την μόνη διέξοδο για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην μάχη για τα σκουπίδια δεν χωράνε «νικητές» και «ηττημένοι» , παρά μόνο νικητές.

Οι εξελίξεις και τα γεγονότα πού προηγήθηκαν της απόφασης αυτής στην περιοχή μας έχουν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση. Η κακή διαχείριση της υπόθεσης από πολλές πλευρές οδήγησε σε κοινωνική αναταραχή και κίνδυνο για άλλη μια χαμένη ευκαιρία όσον αφορά την διαχείριση των σκουπιδιών στην Περιοχή.

Γνωρίζουμε καλά ότι οι όποιες σκέψεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων περνάνε πρωτίστως από τη συμμετοχή των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων στην όποια λύση επιλεγεί. Ο Σύλλογος μας συμμετέχοντας στην «Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων» σε Πανελλαδικό Επίπεδο έχει διαμορφώσει άποψη και διαθέτει μέσω και των επιστημόνων που έχει στις γραμμές του την απαραίτητη γνώση την οποία και καταθέτει στον όποιο διάλογο πραγματοποιείται για το θέμα.

Πρόθεσή μας είναι η συμμετοχή στην επίλυση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων στο Δήμο μας αρκεί να ικανοποιούνται οι εξής προϋποθέσεις:

•             Ειλικρινής διάλογος και σωστή δημόσια διαβούλευση

•             Επιστημονική προσέγγιση του ζητήματος

•             Ειλικρινής πρόθεση από όλους τους διαχειριστές της υπόθεσης (εμπλεκόμενους φορείς, Πολιτεία, Δήμος)

•             Φιλοπεριβαλλοντική και φιλολαϊκή κατεύθυνση των επιλογών

•             Δημόσιος χαρακτήρας του όλου  Συστήματος.

Αποφεύγουμε συνειδητά και επιμελώς στην παρούσα φάση να  τοποθετηθούμε  αναλυτικά επί όλων όσων μεσολάβησαν έως σήμερα στην διαδικασία διαβούλευσης και οριστικοποίησης των αποφάσεων του Δήμου, ακριβώς γιατί φρονούμε πως αυτό που πρέπει να πρυτανεύσει σήμερα είναι το να «πέσουν οι τόνοι» και να διεξαχθεί όσο είναι δυνατόν ένας ήρεμος διάλογος επί της ουσίας, που να οδηγήσει σε άμεσα και χειροπιαστά αποτελέσματα. Κρίση και άποψη έχουμε για όλα. Ακόμα και για την ΜΠΕ  και την Μελέτη Σκοπιμότητας του έργου, παρά τον ελάχιστο χρόνο που είχαμε στην διάθεσή μας να τα μελετήσουμε, αφού  μόλις χθες και παρά τις διαρκείς οχλήσεις μας πήραμε στα χέρια μας. Επιλέγουμε κυρίως να αναφερθούμε στην δική μας πρόταση γιατί πιστεύουμε ακράδαντα πως είναι η μοναδική με ανοιχτό τον ορίζοντα στο μέλλον.

Στο κείμενο πού ακολουθεί γίνεται μια σύντομη κριτική στις προτάσεις πού πρόσφατα παρουσίασε ο Δήμος Κύμης – Αλιβερίου και παρουσιάζεται αναλυτικά η δική μας πρόταση.

ΜΕΡΙΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΥΜΗΣ ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ

Για τη Μελέτη σκοπιμότητας

             Η μελέτη σκοπιμότητας συντάσσεται με την apriori αποδοχή του ενός μοντέλου διαχείρισης πού χαρακτηρίζεται ως συγκεντρωτικό. Χωρίς μελέτη εναλλακτικών μεθόδων και μοντέλων. Χωρίς αποδεικτική προσέγγιση της συγκεκριμένης επιλογής αυτής και χωρίς την μελέτη εναλλακτικών σχεδίων διαχείρισης. Το μοντέλο αυτό όμως εν δυνάμει είναι θνησιγενές διότι δεν στηρίζεται στη μείωση των απορριμμάτων αλλά στην αύξησή τους, με κίνδυνο σε λίγα χρόνια να κριθεί ανεπαρκές, και έχει σοβαρά προβλήματα, όπως:

             Απαιτήσεις εγκαταστάσεων - τηρουμένων των χωρικών αναλογιών - μεγάλης κλίμακας

             Δυσκολίες στον περιβαλλοντικό έλεγχο λόγω μεγέθους των απαιτούμενων εγκαταστάσεων

             Μεγάλο οικονομικό κόστος

             Μείωση της περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών λόγω μη συμμετοχής τους στη διαχείριση

             Παραγωγή  RDF και έσοδα από την πώληση του!!!

             Σημειακή συγκέντρωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και όχι περιορισμό και διάχυση της κατανομή τους

             Οι επιλογές πού επιβάλει η νομοθεσία για τον σχεδιασμό της διαχείρισης των ΑΣΑ  (όπως αναφέρονται μάλιστα και στη σελ. 7 της μελέτης)  δεν συνάδουν με τα συμπεράσματα της. Δηλ. η μελέτη προτείνει έργα και δράσεις πού απέχουν  των αρχικών προϋποτιθέμενων επιλογών της, πού είναι η πρόληψη, ελαχιστοποίηση, επαναχρησιμοποίηση ανακύκλωση – κομποστοποίηση, και αρχίζει από το στάδιο της ανάκτησης και της διάθεσης.

             Οι οικονομικοί υπολογισμοί και οι παραδοχές κόστους πάσχουν εμφανίζοντας αντικρουόμενα στοιχεία. Π.χ. : Στη σελ. 61 γίνεται χωρίς τεκμηρίωση εκτίμηση κόστους κατασκευής 3,5 €/t ενώ στην ίδια σελ. αναφέρεται ότι η εκτίμηση της ΕΕΔΑΣΑ είναι 10 €/ t. Αναφέρεται κόστος μεταφοράς απορριμματοφόρου κατά την ΕΕΔΑΣΑ 3 €/km ενώ στη σελ. 181 (Πίνακας 2 του Παραρτήματος) υπολογίζεται  κόστος 1,09 €/km. Στη σελ. 126 αναφέρεται και πάλι χωρίς τεκμηρίωση  παραδοχή κόστους επεξεργασίας απορριμμάτων σε κεντρική Μονάδα επεξεργασίας 60 €/t, όταν  τα στοιχεία της διεθνούς βιβλιογραφίας μιλούν για πολύ διαφορετικό ποσόν, και αυτό αποδεικνύεται σε άλλο σημείο της μελέτης όπου υπολογίζεται αντίστοιχο κόστος 13€/t. Η προσέγγιση κόστους της ΜΒΜΔ γίνεται με στοιχεία από τις μελέτες Γραμματικού, Λάρνακας κλπ (μεγάλες Μονάδες με σταθερό εξοπλισμό) που δεν έχουν καμία σχέση με την προτεινόμενη Μονάδα που χαρακτηρίζεται μικρή Μονάδα και με κινητό εξοπλισμό

             Η πολυκριτηριακή αξιολόγηση (σελ 124, 125) γίνεται με κριτήρια και κλίμακα χωρίς αναφορά στα επιστημονικά δεδομένα υποστήριξής  τους με αποτέλεσμα η τελική κατάταξη των επιλογών να καθίσταται αυθαίρετη.

             Παρουσιάζεται ως πρότυπο η κατάσταση διαχείρισης των απορριμμάτων σε Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες όπως  Παρίσι, Βιέννη κλπ, περιοχές και πόλεις που ουδεμία συσχέτιση έχουν με τη δική μας περιοχή. Απέχουμε πολύ στα αριθμητικά  μεγέθη, στην  οργάνωση των κοινωνικών δομών, στην σύνθεση και τις ποσότητες των παραγόμενων απορριμμάτων, στο επίπεδο κοινωνικής συνείδησης και συμμετοχής των πολιτών στις σχετικές διαδικασίες ,  ώστε να μιλάμε για αντιγραφή αυτών των προτύπων.

             Γίνεται εκτεταμένη χρήση της παραδοχής για παραγωγή RDF και έσοδα από αυτό. Στη σελ. 121 μάλιστα αναφέρεται ότι η μονάδα θα παράγει RDF (15%) ως “ανακυκλώσιμο” υλικό. Προβλέπονται και έσοδα από την πώλησή του. Πού θα πωλείται αυτό, Υπάρχει κίνδυνος απορρόφησης από την ΑΓΕΤ Είναι στις προθέσεις του Δήμου η παραγωγή RDF;  H περιοχή μας είναι ιδιαίτερα ταλαιπωρημένη από αυτό το θέμα και είναι προφανές ότι υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία η οποία δεν πρέπει να ενισχυθεί.

             Γίνεται στην μελέτη εκτεταμένη χρήση της παραδοχής ότι θα ακολουθήσει η κατασκευή ΧΥΤΥ ενώ και μεταβατικά θα γίνεται απόθεση του υπολείμματος στο ΧΥΤΥ Χαλκίδας (σελ 114, 132, 170 κλπ). Και όλα αυτά  όταν στην ανακοίνωση του Δήμου γίνεται λόγος για μη κατασκευή ΧΥΤΥ στην περιοχή μας. Όταν  στη σελ. 131 αναφέρεται: «Η παρούσα μελέτη στηρίχθηκε στον Περιφερειακό Σχεδιασμό Στερεάς Ελλάδος, όπου προτείνεται να λειτουργήσουν τουλάχιστον 1-2 ΣΜΑ στην Διαχειριστική Ενότητα της Νότιας Εύβοιας, δηλ. στα όρια των Καλλικρατικών Δήμων Κύμης Αλιβερίου & Καρύστου και να κατασκευαστεί ΧΥΤΥ» και στη σελ. 170 αναφέρεται: «Όταν κατασκευαστεί και το ΧΥΤΥ Νότιας Εύβοιας το κόστος μειώνεται (με δαπάνη λειτουργίας ΧΥΤΥ 20€/t) σε 7€/t απορριμμάτων».   Πουθενά δεν αναφέρεται ο ΧΥΤΥ Θήβας πού όμως επικαλείται η ανακοίνωση του Δήμου. Τελικά ο ΠΕΣΔΑ είναι σε επικαιροποίηση; Και  αφού αναμένεται νέα μοντελοποίηση γιατί εξακολουθούμε να αποφασίζουμε με παλιά δεδομένα της προηγούμενης δεκαετίας;

             Ως φορτίο απορριμμάτων υπολογίζεται αυτό πού πρόβλεπε ο ΠΕΣΔΑ πριν μια δεκαετία. Δεν έχει αφαιρεθεί ο όγκος των ανακυκλώσιμων, των διαλεγμένων και των επαναχρηστικών. Επίσης, δεν έχει υπολογιστεί η μείωση των απορριμμάτων λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης πού διερχόμεθα (υπολογίζεται σε 15% από ΕΕΔΑΣΑ).

             Δεν λαμβάνεται υπ΄ όψη ο διαφορετικός στο εσωτερικό τους χαρακτήρας των περιοχών πεδίου (αστικός, αγροτικός κλπ) και η διαφορετική παραγωγικότητα τους (πχ. Αλιβέρι – Καφηρέας) και δεν υπάρχει αξιοποίηση της εμπειρίας και των πληροφοριών του απασχολούμενου προσωπικού.

             Οι υπολογισμοί των μεταφορών στους οποίους και στηρίζεται η μελέτη γίνονται κατά παράδοξο τρόπο: Διαιρείται η απόσταση Τσίλαρο – Κάβο Ντόρο σε ίσια ευθύγραμμα τμήματα πού ονομάζονται αποστάσεις. Αυτό το παράδοξο γίνεται αποδεκτό από την ίδια την μελέτη που στη σελ. 134 αναφέρεται: «Για την απλούστευση των υπολογισμών, οι αποστάσεις μετρούνται σε ευθεία, γεγονός το οποίο σημαίνει ‘ότι η πραγματικές αποστάσεις είναι κατά πολύ μεγαλύτερες άρα οι μεταφορές θα έχουν μεγαλύτερο κόστος.»

             Τέλος δεν υπάρχει στην εν λόγω μελέτη πουθενά διάγραμμα μάζας και διάγραμμα αποστάσεων με αποτέλεσμα αυτή να καθίσταται δύσχρηστη και ως τεχνικό κείμενο.

Για τη ΜΠΕ

Η συγκεκριμένη μελέτη έχει γενικό ενδιαφέρον αλλά όχι περιβαλλοντικό. Και τούτο διότι αναλώνεται στη θεωρητική ενημέρωση και παραβλέπει την αξιολόγηση σημαντικών περιβαλλοντικών παραμέτρων

             Δεν αναλύει τη μοντελοποίηση του συνολικού σχεδιασμού αλλά προσεγγίζει την κατασκευή των έργων ως αυτοτελών δράσεων χωρίς καμία συνεργιστική δράση.

             Φαίνεται ότι αποτελεί αντιγραφή από πρωτότυπο αναφοράς σε άλλες περιοχές αφού χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως το «water park», «τα οχήματα υποδοχής πού μπορεί να είναι βαγόνια», ο Καφηρέας ως ο μεγαλύτερος ΟΤΑ της περιοχής κλπ, οι οποίες εμφανώς και δεν έχουν σχέση με την Περιοχή μας

             Δεν παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια μεθοδολογίας.

             Δεν αναλύει πουθενά το μηδενικό σενάριο.

             Τεκμηριώνεται ως ανάγκη για την κατασκευή ΣΜΑ η κρίσιμη απόσταση των 30 km και ως κρίσιμο μέγεθος οι 20 t. Αυθαίρετα υπολογίζεται ότι το φορτίο της ημέρας αιχμής (Δευτέρα) θα είναι διπλάσιο ενώ δεν ξεπερνά το επί πλέον 1/3. Και αυτό είναι λογικό αφού το Σαββατοκύριακο η παραγωγή σκουπιδιών είναι μειωμένη πολύ. Ακόμα στη σελ. 45 της μελέτης Σκοπιμότητας από το σχετικό σχήμα προκύπτει ότι για απόσταση 33 km το κόστος μεταφοράς είναι ίδιο για μεταφόρτωση και μη. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η συμπίεση αλλοιώνει τα ανακυκλώσιμα σε σημείο μη αξιοποίησής τους οδηγούμαστε στο λογικό συμπέρασμα ότι πρέπει να αποφύγουμε την κατασκευή ΣΜΑ στο Δήμο Κύμης Αλιβερίου. Άλλωστε η σχετική βαθμολογία των δύο αυτών επιλογών έστω και αυθαίρετα είναι πολύ κοντινή. Αν γινόταν σωστός υπολογισμός των αποστάσεων θα διαπίστωνε το ότι η απόσταση Κύμης – Λακα πετρέσα είναι 35 χλμ δηλ πλησίον του ορίου των 33 χλμ. Επομένως αμφισβητείτε η σκοπιμότητα δημιουργίας ΣΜΑ στο Δήμο Κύμης Αλιβερίου.

             Όπως και στη Μελέτη Σκοπιμότητας, έτσι και εδώ, επαναλαμβάνεται ως δεδομένο στη σελ 136 «Τα συμπιεσμένα απορρίμματα θα μεταφέρονται και θα διατίθενται στον πλησιέστερο εν λειτουργία ΧΥΤΑ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος και συγκεκριμένα στο ΧΥΤΑ Χαλκίδος, μέχρι την κατασκευή του ΧΥΤΑ Νότιας Εύβοιας βάσει του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Στερεάς Ελλάδος».  Ότι όμως και να γίνει είναι προφανές ότι κάτι θα γίνει το οποίο εντέχνως αποκρύβεται από την κοινωνία και από τους κριτές της μελέτης και δεν αξιολογείται. Ένα είναι βέβαιο: Η ύπαρξη η όχι ΧΥΤΥ παρασύρει και χαρακτηρίζει όλο το σχεδιασμό.

             Πουθενά δεν γίνεται καταγραφή και αξιολόγηση των ιδιαίτερων γεωλογικών συνθηκών της περιοχής των ΣΜΑ και της Μονάδας. Αν και δίνεται έμφαση στα  συνολικά γεωλογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά του Νομού εν τούτοις δεν αναφέρονται τα ιδιαίτερα τοπικά δεδομένα παρ΄ ότι αυτό  αποτελεί λόγο αποκλεισμού μίας περιοχής (σελ.139 Κεφ. 8.3.4  της ΜΠΕ).

Για τη χωροθέτηση και τις τελικές επιλογές

Η χωροθέτηση πού γίνεται στις πιο πάνω μελέτες  δεν συνάδει  με τις βασικές επιλογές και τα κριτήρια του μοντέλου πού υιοθετεί ο Δήμος, και συγκεκριμένα:

Στη θέση Ρέουσα:

             Παρ΄ ότι αναφέρεται, εντούτοις δεν αξιολογείται η ιδιαίτερη γεωμορφολογική φυσιογνωμία της περιοχής όπως το επίπεδο  έδαφος.

             Τα όσα αναφέρονται στις  σελ. 119 & 120 δεν συνάδουν με τα συμπεράσματα. Δηλ. στα κεφ. 5.2.3 & 5.2.6 αναφέρεται: «Ένα σύνηθες φαινόμενο που σχετίζεται με τα στερεά απόβλητα, είναι η διασπορά ελαφρών αντικειμένων με τη βοήθεια του αέρα. Τα μικροαπορρίμματα αυτά παράγονται κυρίως κατά την εκφόρτωση των απορριμμάτων από τα απορριμματοφόρα επάνω από το δάπεδο μεταφόρτωσης, και δευτερευόντως, από το προσωπικό το οποίο εργάζεται στο στις εγκαταστάσεις, αλλά και από κάποιες άλλες εργασίες εντός του εργοταξίου. Επίσης στερεά απόβλητα συχνά παράγονται κατά τη διαδικασία αλλαγής του πλήρους κοντέηνερ, από τo κτίριο μεταφόρτωσης. ….» «Επίσης είναι πιθανό οι άνεμοι στην περιοχή να διασκορπίζουν στην περιοχή απορρίμματα όπως σακούλες κλπ, που θα επιβαρύνουν το τοπίο.»

             Δεν αξιολογούνται οι αθροιστικές και συνεργιστικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις με την προβλεπόμενη στον ίδιο χώρο Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων.

             Ο χώρος δεν επαρκεί και είναι βέβαιο ότι απαιτούνται εκτεταμένες επιχώσεις για τη δημιουργία των απαιτούμενων ραμπών απόθεσης.

             Η απόσταση από οικισμούς δεν προβλέπεται να υπολογίζεται από το συνεκτικό τμήμα τους αλλά από τα όρια των εγκεκριμένων ορίων. Έτσι το οικόπεδο εγκατάστασης απέχει λιγότερο από 500 μ από τον οικισμό Πυργί και βρίσκεται σε περιοχή με γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας.

             Για τα υγρά απόβλητα (πιθανώς τοξικά όσο υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να περιλαμβάνουν βαριά μέταλλα ) δεν δίνεται πειστική λύση αφού μετά τον βόθρο δεν προβλέπεται πού θα οδηγηθούν. Οι δε ποσότητες πού προβλέπονται από τη μελέτη είναι μεγάλες.

             Τέλος το γήπεδο γειτνιάζει με ποτάμι και δεν έχει γίνει εκτίμηση σεναρίου πλημμύρας.

Στη θέση Λάκα πετρέσα:

             Απέχει από τον κεντρικό δρόμο της περιοχής  πού οδηγεί σε τουριστική περιοχή 200 μ με άμεση ορατότητα.

             Βρίσκεται σε περιοχή με αυξημένους ανέμους στην κορυφή του λόφου.

             Είναι άμεσα ορατή από τον υδροβιότοπο της Λίμνης του Δύστου.

             Γεωλογικά βρίσκεται πάνω σε έναν φακό μαρμάρων ανάμεσα σε σχιστόλιθους δηλ. υπάρχει υδροφόρος σχηματισμός σε μια περιοχή πού δεν έχει και πολλούς τέτοιους σχηματισμούς.

             Είναι ορατή από μεγάλες αποστάσεις (>10 χλμ).

             Στη ΜΠΕ προβλέπεται η κατασκευή  ΧΥΤΥ ο οποίος κατά κανόνα γειτνιάζει με τη Μονάδα Μηχανικής Βιολογικής Ανακύκλωσης. Όμως είναι αδιανόητη  η κατασκευή ΧΥΤΥ σε αυτή τη θέση.

Για τη «διαβούλευση» μέχρι σήμερα

O Σύλλογος από της συστάσεως του το 1983 έως σήμερα έχει ασχοληθεί συνεχώς και αδιαλείπτως με τα προβλήματα πού αναδεικνύονταν κατά καιρούς με τους σκουπιδότοπους και με το σημαντικότατο πρόβλημα της διαχείρισής τους.

Από της συστάσεως του ΦΟΣΔΑ Νότιας Εύβοιας επέμενε προφορικώς και γραπτώς με αίτημα τη συμμετοχή του στο διάλογο και στην προσπάθεια εξεύρεση λύσης. Επιμέναμε όπως και τώρα επιμένουμε ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών είναι πρωτίστως κοινωνικό – περιβαλλοντικό και δευτερευόντως οικονομικό. Γι΄ αυτό και επιμένουμε στο διάλογο και την ανοικτή πολυσυμμετοχική  διαβούλευση. Μια διαβούλευση ουσίας που θα επιζητείται και θα γίνεται σεβαστή η άποψη των πολιτών και των φορέων τους  και δεν θα αποτελεί το άλλοθι προειλημμένων αποφάσεων. Μια διαβούλευση που θα εξασφαλίζει την εμπλοκή και συνευθύνη όλων των  δυνάμεων που δρουν μέσα και έξω από το Δημοτικό Συμβούλιο. Μια διαβούλευση που θα έχει φάσεις και στάδια . Αρχή και Τέλος. Που θα στηρίζετε και θα πραγματοποιείται επί συγκεκριμένων θέσεων – δεδομένων – μελετών και όχι γενικώς και αφηρημένα. Ο νομοθέτης μάλιστα έχει ορίσει πως γίνεται η διαβούλευση για τέτοια θέματα. Έχει ορίζει μάλιστα και αρμόδια επιτροπή, την Επιτροπή Διαβούλευσης,  για κάτι τέτοιο την οποία και έχει αποφασίσει το Δημοτικό Συμβούλιο. Ποτέ όμως δεν έχει γίνει σ΄ αυτή συζήτηση για το τόσο σημαντικό θέμα των σκουπιδιών και της διαχείρισής τους.

Σε ότι μας αφορά και για την μορφή «διαβούλευσης» που επέλεξε να ακολουθήσει ο Δημοτική Αρχή, έχουμε να δηλώσουμε πως ποτέ και από κανέναν δεν κληθήκαμε συγκεκριμένα να διατυπώσουμε τις απόψεις μας σε καμία φάση λήψης των αποφάσεων.

Επειδή λοιπόν διαφωνούσαμε με την συγκεκριμένη διαδικασία «διαβούλευσης» και κυρίως επειδή διαβλέπαμε  πως η Δημοτική Αρχή  αντί πρωτίστως να προχωρήσει στη σύνταξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου που θα διασφάλιζε μακροπρόθεσμα την λύση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, προχώρησε σε ευθεία αναζήτηση μόνο τεχνικών λύσεων και συνειδητά δεν ανταποκριθήκαμε στο γενικόλογο αυτό κάλεσμα.

Κατά καιρούς και από την παρούσα δημοτική αρχή είδαν το φώς της δημοσιότητας τα εξής:

•             Έγγραφο με αρ. πρ. 6914/29-3-2011 του Δήμου Κύμης Αλιβερίου προς τους αιρετούς και μόνο του Δήμου με θέμα «Εξερεύνηση χώρου για τη δημιουργία ΧΥΤΥ Νότιας Εύβοιας»

•             «Αξιολόγηση προτεινόμενων χώρων για ΧΥΤΥ και μονάδα Κομποστοποίησης της 3ης Δ.Ε. Ν. Εύβοιας»  (1ος 2012)

•             «Πρόταση για τη διαχείριση των σύμμεικτων Αστικών Απορριμμάτων στην Νότια Εύβοια»

•             «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων» (Διαφημιστικό φυλλάδιο)

Εναλλαγή δηλ. αντικρουόμενων απόψεων και θέσεων με γρήγορους ρυθμούς.

Πρόσφατα όπως ανακοινώθηκε, «ψηφίστηκε» από το Δημοτικό Συμβούλιο (με τα γνωστά γεγονότα και την Τοπική Κοινωνία απέναντι) και προωθήθηκε όπου ψηφίστηκε και από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος η ΜΠΕ «για την δημιουργία Σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων & κινητής μονάδας ανάκτησης Ανακυκλώσιμων – Κομποστοποίησης Διαχειριστικής Ενότητας Νότιας Εύβοιας» ευτυχώς με την υποσημείωση της «επανάληψης» της «διαβούλευσης».

Αυτό πού γίνεται λοιπόν δεν είναι διαβούλευση.

Παρόλα αυτά εμείς επιμένουμε:

Το πρόβλημα των σκουπιδιών είναι κοινωνικό και διαρκές γι΄ αυτό μόνο η ίδια η κοινωνία μπορεί να το λύσει με διαρκή διάλογο και προσπάθεια. Η απορρόφηση των κονδυλίων είναι το επόμενο στάδιο του σχεδιασμού και της απόφασης και όχι το πρωθύστερο.

Καταθέτουμε  λοιπόν σήμερα προς όλους την παρούσα πρόταση ακριβώς για να ανοίξει ο ουσιαστικός διάλογος που δεν έγινε.

Αν πραγματικά θέλουμε να λύσουμε το θέμα των σκουπιδιών πρέπει να συνεργαστούμε όλοι και να διαβουλευτούμε. Με ειλικρίνεια πειθώ και επιστημονική προσέγγιση του θέματος. Η επιβολή απόψεων επί της κοινωνίας χωρίς επαρκή δημόσιο διάλογο και διαβούλευση μαζί της δεν συντείνει στη λύση των  προβλημάτων αλλά ανοίγει τον δρόμο  για την στείρα άρνηση και την αντίδραση της.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ

Όπως προαναφέραμε ο Σύλλογός έχει συμμετάσχει στην διαμόρφωση μιας πανελλήνιας πρότασης για την κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων. Τα όσα έχουμε αποδεχτεί και σχεδιάσει με άλλους συμπολίτες στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων» αποτελούν τον κορμό της θέσης μας την οποία και παρουσιάζουμε ως μία πρόταση ολοκληρωμένης διαχείρισης στο Δήμο μας.

Εισαγωγή

Μιλώντας για τα απορρίμματα   οφείλουμε να θυμόμαστε την ιεράρχηση των στόχων-δράσεων  πού έχει θέσει σε ισχύ η Ευρωπαϊκή Ένωση και πού η χώρα μας έχει αποδεχτεί και νομοθετήσει:  

•             πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, που  αποτελεί  βασικό  και  κύριο  στόχο

•             μείωση  παραγωγής τους

•             μείωση βλαπτικότητας

•             ανακύκλωση -επαναχρησιμοποίηση

•             ανάκτηση υλικών και ενέργειας

•             ασφαλής διάθεση των υπολειμμάτων

Στον αντίποδα των επιλογών και των έργων πού εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, ένας νέος προβληματισμός και μια σειρά διεργασίες αναπτύσσονται μέσα στην κοινωνία, σε συλλογικότητες, φορείς, δημοτικά σχήματα και πολιτικούς οργανισμούς. Η κινητικότητα αυτή δεν είναι άσχετη από την οξύτητα των προβλημάτων και τον παραλογισμό των κυρίαρχων επιλογών, αλλά και από τη, συνεχώς διευρυνόμενη, συνειδητοποίηση της ανάγκης για μια άμεση κοινωνική παρέμβαση. Εδώ εντάσσεται και η συγκρότηση και λειτουργία, τον τελευταίο χρόνο, της «Πρωτοβουλίας συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων». Μέσα από τη συνάντηση τοπικών πρωτοβουλιών, την ανταλλαγή εμπειριών και επεξεργασιών που οδήγησαν στη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής αντίληψης για την κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων, που αποτυπώθηκε στην πρόταση για την αποκεντρωμένη ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων.

Οι αρχές της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης

Η πρόταση της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων στηρίζεται στις βασικές αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας, που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση μιας οικονομικής και φιλοπεριβαλλοντικής διαχείρισης, σε όφελος των πολιτών και της κοινωνίας. Συνοπτικά:

•             Υιοθετεί και ενσωματώνει, στην πράξη, τις διεθνείς εμπειρίες και τις καλές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης και της ιεράρχησης στη διαχείριση, που εισάγει η οδηγία 2008/98/ΕΕ.

•             Ικανοποιεί πάγιους (και ανεκπλήρωτους) στόχους όλων των σχεδιασμών διαχείρισης απορριμμάτων, για μείωση της παραγωγής αποβλήτων και διαλογή στην πηγή καθαρών ανακυκλώσιμων και βιοαποδομήσιμων υλικών.

•             Μεταφέρει το κύριο πεδίο των δραστηριοτήτων στο τοπικό επίπεδο, με σκοπό τη δραστική μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων, που έχουν ανάγκη επεξεργασίας ή τελικής διάθεσης σε χώρους ταφής.

•             Αποσκοπεί στη μέγιστη δυνατή ανάκτηση υλικών (μέσω της επαναχρησιμοποίησης, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης) και τη διάχυση των ωφελειών που προκύπτουν στους δήμους και τους πολίτες.

•             Χρησιμοποιεί εγκαταστάσεις διαχείρισης μικρής κλίμακας και απλού μηχανολογικού εξοπλισμού, εύκολα διαχειρίσιμες από τους δήμους, οικονομικές στην κατασκευή και λειτουργία τους. Εγκαταστάσεις που δεν απαιτούν τεράστιες μεταφορές απορριμμάτων, είναι προσβάσιμες στους πολίτες και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.

•             Μειώνει δραστικά τις ανάγκες σε χώρους υγειονομικής ταφής και διαφοροποιεί το προς ταφή υπόλειμμα, που θα τείνει να έχει χαρακτηριστικά αδρανούς υλικού.

Στην κλίμακα της ιεράρχησης των σταδίων διαχείρισης των απορριμμάτων

α) πρόληψη,

β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση,

γ) ανακύκλωση,

δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και

ε) διάθεση

 ρίχνουμε το βάρος στα τρία πρώτα στάδια και υπογραμμίζουμε την ανάγκη υιοθέτησης της αρχής ότι η μετάβαση σε οποιαδήποτε βαθμίδα της διαχείρισης προϋποθέτει τη χρήση και την εξάντληση των δυνατοτήτων των προηγούμενων βαθμίδων.

Ιδιαίτερο βάρος αποδίδουμε στη διασφάλιση ότι δεν θα υπάρχει ανάμειξη και επιμόλυνση με επικίνδυνα απόβλητα, πηγή των οποίων είναι, κυρίως, νοσοκομειακά απόβλητα & παραπροϊόντα βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, όχι κατ’ ανάγκη μεγάλου μεγέθους. Δραστηριότητες τέτοιου είδους συναντώνται συχνά στον ιστό των αστικών συγκροτημάτων. Χρειάζεται, συνεπώς, ένα σχέδιο εντοπισμού των πιθανών πηγών επιμόλυνσης των αστικών αποβλήτων και διασφάλιση ότι γίνεται νόμιμη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων. 

Τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα της πρότασης

Κρίσιμη παράμετρος της πρότασης της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης, είναι τα εμφανή πλεονεκτήματά της, σε σχέση με τις άλλες προτάσεις διαχείρισης, όπως:

•             αυξημένη περιβαλλοντική ασφάλεια, λόγω απλότητας και μειωμένης επικινδυνότητας του εξοπλισμού, καθώς και λόγω της ελαχιστοποίησης και της σύνθεσης του «αδρανούς» υπολείμματος

•             εξοικονόμηση ενέργειας, λόγω μειωμένης κατανάλωσης για τη μεταφορά και την ανάκτηση των απορριμμάτων

•             εξοικονόμηση πρώτων υλών, λόγω μεγάλου ποσοστού ανάκτησης και καλής ποιότητας ανακυκλούμενων υλικών

•             ευκολία στον εντοπισμό της παράνομης διάθεσης επικίνδυνων - βιομηχανικών αποβλήτων, λόγω της διακριτής συλλογής ρευμάτων και της μικρής κλίμακας διαχείρισης

•             περιορισμένες, έως μηδενικές, επιπτώσεις στις χρήσεις γης και στην τοπική ανάπτυξη, αφού οι αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις είναι μικρής όχλησης, εξαιτίας του μεγέθους και του χαρακτήρα τους, του μεγαλύτερου ποσοστού καθαρών υλικών, της ποιότητας του υπολείμματος προς ταφή με μεγάλο ποσοστό αδρανών

Προσέγγιση σχεδιασμού

Πεδίο εφαρμογής της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι μεγάλοι δήμοι ή ομάδες γειτονικών δήμων, που συγκροτούν ενιαία διαχειριστική ενότητα, για τις ανάγκες της διαχείρισης των δικών τους αποβλήτων, όπως η περίπτωση των Δήμων Κύμης - Αλιβερίου & Καρύστου στη Διαχειριστική Ενότητα της Νότιας Εύβοιας.  Αυτό γίνεται στη βάση τοπικού σχεδίου διαχείρισης, που διαμορφώνεται με διαδικασίες ουσιαστικής διαβούλευσης και κοινωνικής συμμετοχής.  Αυτό απαιτεί, εκτός των άλλων, εξειδικευμένη, διεπιστημονική εξέταση και ανάλυση τεχνικών, οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων για κάθε περίπτωση που εξετάζεται.

Στην πλήρη του ανάπτυξη, το σύστημα της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης, θα περιλαμβάνει τα παρακάτω τρία επίπεδα, με τις αντίστοιχες υποδομές:

1ο  επίπεδο

διαλογή στην πηγή – οικιακή κομποστοποίηση

(κατοικία - επιχείρηση - υπηρεσίες - γειτονιά - δήμος)

Η «καρδιά» της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης βρίσκεται στις υποδομές και τη διαχείριση που γίνεται στο πιο κοντινό στον πολίτη επίπεδο, με βασικό εργαλείο τη διαλογή στην πηγή. Σε αυτό το επίπεδο, πρέπει να επιδιώξουμε να ανακτήσουμε τη μέγιστη ποσότητα των ανακυκλώσιμων υλικών, με φυσικές διαδικασίες και τεχνικές, και όχι σε σύνθετες εγκαταστάσεις μηχανικής διαλογής και επεξεργασίας (φυσικά, και αντίστοιχου κόστους).

Η διαλογή στην πηγή μπορεί να ξεκινήσει άμεσα, εξασφαλίζοντας το χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κέρδος και τις περισσότερες θέσεις εργασίας. Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενημέρωση και τη συμμετοχή των πολιτών, ενώ από υλικοτεχνική υποδομή, στηρίζεται σε ένα δίκτυο ξεχωριστών κάδων και σε ένα δίκτυο πράσινων σημείων, που δημιουργούνται σε χώρους, κατά προτίμηση μέσα ή κοντά στον οικιστικό ιστό. Σε αυτό το επίπεδο, αξίζει να επισημανθεί ότι:

•             οι περισσότερες ενέργειες, εφόσον χρηματοδοτηθούν, μπορεί να ξεκινήσουν να υλοποιούνται άμεσα, δεδομένου ότι δεν απαιτούν ειδικές μελέτες ή άδειες, ενώ περιγράφονται, κατά κανόνα, και στον υφιστάμενο περιφερειακό σχεδιασμό

•             υπάρχει μια σαφής πρόβλεψη αναμονής ωφελειών και θέσεων εργασίας

1.1 Δραστηριότητες στο επίπεδο της κατοικίας, της γειτονιάς, του εργασιακού χώρου, των υπηρεσιών

Στο επίπεδο αυτό το βάρος το σηκώνουν οι ίδιοι οι πολίτες και οι φορείς, που όμως χρειάζονται την καθημερινή υποστήριξη και τού Δήμου Με πληροφόρηση και ενημέρωση, με προγράμματα σε σχολεία και δημόσιες - δημοτικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις, με υλική υποστήριξη (διανομή μικρών κομποστοποιητών, σάκων για διαλογή και ανακύκλωση κλπ.), όσο και με την εξασφάλιση της υποδομής (κάδοι, «πράσινα σημεία»), που θα υποδέχεται το αποτέλεσμα αυτής της δραστηριότητας.

1.2. Δραστηριότητες διαλογής στην πηγή, σε επίπεδο δήμου

Περιλαμβάνουν, κυρίως:

•             ένα δίκτυο κάδων προδιαλεγμένων υλικών

•             ένα επαρκές δίκτυο «πράσινων σημείων», για τη συγκέντρωση υλικών που δεν μπορούν (και δεν πρέπει) να κατευθύνονται στους κάδους των προδιαλεγμένων

•             ένα σύστημα μεταφοράς

Το δίκτυο των κάδων πρέπει να έχει τη μέγιστη δυνατή πυκνότητα και να υποδέχεται ξεχωριστά τα οργανικά και το χαρτί (σε κάθε περίπτωση), το πλαστικό, το γυαλί και τα μέταλλα (υπολογίζεται μια αναλογία 1 κάδου, ανά 70 κατοίκους). Ο αριθμός των κάδων, αν, δηλαδή, θα είναι 3, 4 ή 5, εξετάζεται. Εναλλακτικά, μπορεί να υπάρξει επιλογή μικρού αριθμού κάδων, που θα δέχονται τα προδιαλεγμένα υλικά σε συγκεκριμένες μέρες, όταν και θα γίνεται και η αντίστοιχη αποκομιδή. Πιο προσιτή φαίνεται η καθιέρωση 3 κάδων (οργανικά, χαρτί, και υλικά συσκευασίας, κυρίως μέταλλο - πλαστικό - γυαλί), με την ταυτόχρονη ύπαρξη ενός τέταρτου κάδου για τα σύμμεικτα, που θα υποδέχεται ότι δεν μπορεί αντικειμενικά να διαχωριστεί ή και ένα, συνεχώς μειούμενο, «σφάλμα» του συστήματος.

Τα «πράσινα σημεία» πρέπει να είναι επιλεγμένοι χώροι, σηματοδοτημένοι, σε σημεία σταθερά, γνωστά και προσιτά στους πολίτες, που θα υποδέχονται όλα τα άλλα ρεύματα αποβλήτων, που ανήκουν στην κατηγορία των ανακυκλώσιμων (ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, ελαστικά, ογκώδη αντικείμενα κλπ.), καθώς και προδιαλεγμένα υλικά από πολίτες, σχολεία, επιχειρήσεις κλπ. Απαιτείται ο ανάλογος εξοπλισμός και χώρος για ένα εργαστήριο ανάκτησης ανταλλακτικών, επισκευής - ανακατασκευής υλικών και διάθεσης. 

Το σύστημα μεταφοράς περιλαμβάνει τα οχήματα μεταφοράς (κλειστά απορριμματοφόρα ή ανοιχτά φορτηγά) του περιεχομένου των κάδων και των υλικών που συγκεντρώνονται στα «πράσινα σημεία». Προορισμός τους είναι οι Εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων (ΕΟΔΑ).

Με τη σωστή χωροθέτηση των  Εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων (ΕΟΔΑ), αναμένεται η μείωση ή εξάλειψη της ανάγκης για την ύπαρξη σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ) και των αντίστοιχων οχημάτων μεταφοράς, που συμβάλλουν στην υποβάθμιση των χαρακτηριστικών των μεταφερόμενων υλικών.

2ο   επίπεδο

 κομποστοποίηση - διαλογή -  διαχωρισμός

(Δήμος - ομάδα Δήμων)

Στο επίπεδο αυτό, οι διαδικασίες διαχείρισης αναπτύσσονται σε μια μικρή αποκεντρωμένη μονάδα απλού εξοπλισμού. Καθώς, προοδευτικά, θα αυξάνεται το ποσοστό της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, αναμένεται να μειώνεται η ροή των σύμμεικτων απορριμμάτων. Αυτό έχει σημασία διότι: ο διαχωρισμός των σύμμεικτων έχει υψηλότερο κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας και τα υλικά που παράγονται είναι υποβαθμισμένα σε σχέση με αυτά που έχουν προδιαλεχθεί, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί έντονο πρεσάρισμα σε Σταθμούς Μεταφόρτωσης που (και) για το λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγονται. Ειδικά το παραγόμενο κόμποστ από σύμμεικτα είναι επιμολυσμένο και εμπλουτισμένο με χημικές ουσίες με αποτέλεσμα και το παραγόμενο προϊόν να επιβαρύνεται με ανεπιθύμητες ενώσεις.

Δραστηριότητες στις Εγκαταστάσεις Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΟΔΑ)

Ο σκοπός των δραστηριοτήτων σε αυτό το επίπεδο είναι:

•             να συνεχίσει την ανάκτηση ανακυκλώσιμων και οργανικών υλικών από το «ρεύμα» των σύμμεικτων απορριμμάτων, που μεταφέρονται με το περιεχόμενο των αντίστοιχων κάδων.

•             να κάνει την κομποστοποίηση των προδιαλεγμένων οργανικών υλικών (από τους αντίστοιχους κάδους), καθώς και των πράσινων των δήμων. Να συσκευάσει και διαθέσει το παραγόμενο κομπόστ.

•             να μετατρέψει τα οργανικά που ξεδιαλέγονται στην ΑΟΕΔΑ σε κομπόστ ή, στη χειρότερη περίπτωση, σε υλικό επικάλυψης ή αποκατάστασης.

•             να διαχωρίσει (όπου χρειάζεται), ταξινομήσει, αποθηκεύσει και διαθέσει στο εμπόριο τα υλικά ανακύκλωσης, που συγκεντρώνονται από τους υπόλοιπους κάδους της ανακύκλωσης και από τα «πράσινα σημεία»

•             να αξιοποιήσει το τμήμα των αδρανών υλικών, που έχουν «εισχωρήσει» στο σύστημα

•             να επιδιορθώσει, να ανακατασκευάσει και να διαθέσει χρήσιμο εξοπλισμό, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ανταλλακτικά κλπ.

Τι χρειάζεται και τι περιλαμβάνει μια ΕΟΔΑ

•             το χώρο για την ανάπτυξη της εγκατάστασης. Με βάση τις ποσότητες των διαχειριζόμενων υλικών, και το αναμενόμενο μέγεθος της εγκατάστασης, αρκεί μια έκταση της τάξης των 10 - 12 στρεμμάτων.

•             ένα στεγασμένο χώρο επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, όπου η βασική ροή των απορριμμάτων είναι: από τη ράμπα εκφόρτωσης και τη χοάνη υποδοχής, σε ταινιόδρομο διαλογής ανακυκλώσιμων (και μη) υλικών και τελική κατάληξη σε χοάνη υποδοχής των βιοαποδομήσιμων, δηλαδή χαρτιού και οργανικών, που διαχωρίζονται σε αυτήν τη διαδικασία. Σε κατάλληλα σημεία της διάταξης παρεμβάλλεται  μαγνητικός διαχωριστής για την απομάκρυνση των μικρού μεγέθους σιδηρούχων υλικών και μηχανικό κόσκινο για την αφαίρεση, κυρίως, θρυμμάτων γυαλιού και αδρανών υλικών.

•             ένα χώρο (κατά προτίμηση γειτονικό) για τη δραστηριότητα της κομποστοποίησης, με αερόβια διαδικασία είτε σε σειράδια, είτε με χρήση κλειστών κομποστοποιητών. Στη διαδικασία αυτή οδηγούνται τα προδιαλεγμένα στους κάδους οργανικά,  τα πράσινα και τα ξύλα (π.χ. έπιπλα κλπ) μετά από λειοτεμαχισμό και ένα μέρος του ανακυκλωμένου χαρτιού, για τον έλεγχο της υγρασίας του κομπόστ. Σε κλειστό κομποστοποιητή οδηγούνται τα διαχωρισμένα από τα σύμμεικτα οργανικά για την παραγωγή κόμποστ λιγότερο καλής ποιότητας.

•             το μηχανικό εξοπλισμό της διαδικασίας κομποστοποίησης, δηλαδή: ένα λειοτεμαχιστή πράσινων, ένα μικρό φορτωτή (τύπου bobcat) για την ανάδευση των οργανικών (στην περίπτωση της διαδικασίας ανοιχτού τύπου) ή για την τροφοδοσία των μηχανικών κομποστοποιητών (στην περίπτωση της διαδικασίας κλειστού τύπου), μηχανικούς κομποστοποιητές (αν γίνει η επιλογή αυτής της διαδικασίας), ένα απλό μηχανικό κόσκινο για την απομάκρυνση πιθανών προσμίξεων από το κομπόστ, ένα μικρό συσκευαστήριο σάκων.

•             συμβατικό σπαστήρα αδρανών για την μετατροπή σε αμμοχάλικο των αδρανών που διαχωρίζονται.

•             στεγασμένο χώρο (ας τον ονομάσουμε ΚΔΑΥ) για τη συγκέντρωση, διαχωρισμό, συσκευασία και διάθεση των ανακυκλώσιμων υλικών, όχημα μεταφόρτωσης (τύπου κλαρκ), ζυγιστήριο υλικών, δεματοποιητής. Πιθανή η χρήση ταινιοδρόμου (αν έχουμε μικτή συλλογή ορισμένων ανακυκλώσιμων), μιας πρέσας συμπίεσης χαρτιού και μεταλλικών συσκευασιών και ενός τριβείου γυαλιού για τη μετατροπή του σε πυριτική άμμο.

•             στεγασμένο χώρο για ένα εργαστήριο ανάκτησης ανταλλακτικών, επισκευής-ανακατασκευής υλικών και διάθεσης.

•             Ιδιαίτερη μνεία όσον αφορά ειδικά την περιοχή μας γίνεται  στην ανάγκη πρόβλεψης  ειδικών προδιαγραφών, σήμανσης   και φύλαξης κλειστού χώρου, για την απόθεση των αγροτικών αποβλήτων: πλαστικών, αρδευτικών σωλήνων , άδειων συσκευασιών και υπολειμμάτων επικίνδυνων χημικών ουσιών κλπ.

Στα όρια της ΕΟΔΑ θα μπορούσε να λειτουργήσει και εγκατάσταση επεξεργασίας αδρανών και υλικών κατεδάφισης, εφόσον εξασφαλίζεται ο αναγκαίος χώρος. Σε διαφορετική περίπτωση θα αποτελεί μια ανεξάρτητη εγκατάσταση.

Επιπλέον δράση, που προτείνεται να διερευνηθεί ως προς τη βιωσιμότητα τους, μπορεί να αφορά παραγωγή πελετών με μια απλή εγκατάσταση κλαδοθρυμματιστή - ξηραντηρίου -  πελετοποιητή.

3ο  επίπεδο

 υγειονομική ταφή υπολείμματος (ΧΥΤΥ)

Στο επίπεδο αυτό έχουμε να κάνουμε με τη διάθεση σε ΧΥΤΥ του υπολείμματος των προηγούμενων σταδίων.

Οι ΧΥΤΥ, στο πλαίσιο μιας εκτεταμένης εφαρμογής της λογικής της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης, αφενός θα είναι μικρότερου μεγέθους και, αφετέρου, θα υποδέχονται υπολείμματα με χαρακτηριστικά αδρανών υλικών και λόγω των μικρών ποσοτήτων εισαγωγής σε αυτούς,  θα μπορούν να εξυπηρετούν περισσότερες της μιας ενότητες αποκεντρωμένης διαχείρισης. Σε αυτήν την περίπτωση, η διαστασιολόγηση και η χωροθέτησή τους, πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης συνεννόησης, στο πλαίσιο του περιφερειακού σχεδιασμού, που πρέπει να γίνει έγκαιρα και θα συνυπολογίσει το βαθμό υιοθέτησης της λογικής της αποκεντρωμένης διαχείρισης.

Συμπερασματικά

 Η Επιλογή της μεθόδου διαχείρισης των απορριμμάτων με βάση τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις έχει ως εξής:

Η διαχείριση με ΧΥΤΑ και χωματερές απορρίπτεται διότι:

•             ρυπαίνουν το έδαφος, τα νερά και τον αέρα και από εκεί οι ρύποι περνούν στα φυτά, στα ζώα και στον  άνθρωπο

•             έχουν αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεως (απαξίωση γης, πτώση βιοτικού επίπεδου κλπ) για τους κατοίκους των γύρω περιοχών

•             τα οικονομικά και περιβαλλοντικά βάρη τα πληρώνουν οι πολίτες διαμέσου των δημοτικών τελών για τη διαχείριση των απορριμμάτων και των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης

Η διαχείριση με εργοστάσια καύσης – ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων απορρίπτεται διότι:

•             εκπέμπονται αέριοι ρύποι, μέταλλα, διοξίνες και φουράνια (τοξικές ουσίες, που μπορούν να προκαλέσουν μεταλλάξεις  και  τερατογενέσεις),  καθώς  και  πολυαρωματικές  ενώσεις  (ουσίες  καρκινογόνες  και μεταλλαξιογόνες)

•             παρά την υπάρχουσα τεχνολογία αντιρύπανσης , καμία εγγύηση δεν υπάρχει για 100% απόδοση, ούτε βέβαια για την αποφυγή  ατυχήματος. Η καύση απορριμμάτων είναι υπεύθυνη στο μεγαλύτερο ποσοστό παγκόσμια για τις εκπομπές διοξινών και φουρανίων.

•             Η λειτουργία τους από ιδιωτική επιχείρηση είναι πολλές  φορές ακριβότερη από τη λύση της ανακύκλωσης από δημόσιο η αυτοδιοικητικό φορέα ή  άλλο φορέα της τοπικής κοινωνίας

•             οδηγεί σε οικονομικά και περιβαλλοντικά βάρη, που πληρώνουν οι πολίτες (διαμέσου των υπέρογκα αυξημένων δημοτικών τελών  για τη διαχείριση των απορριμμάτων και των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης) και σε κέρδη για την επιχείρηση, που κα αναλάβει τη διαχείριση των απορριμμάτων

•             σχεδιάζονται εργοστάσια, που για να λειτουργήσουν με το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος, θα εισάγουν απορρίμματα από το εξωτερικό, μετατρέποντας έτσι την Ελλάδα σε σκουπιδότοπο της Ευρώπης

•             για  να  πετύχουν  τα  εργοστάσια  αυτά,  πρέπει  πρώτα  να  αποτύχουν  οι  πολιτικές  μείωσης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και λυπασματο-ποίησης των απορριμμάτων

Η διαχείριση με πρόληψη-μείωση των απορριμμάτων προτείνεται διότι:

•             αποφεύγεται μεγάλο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορριμμάτων

•             μειώνονται οι τιμές ένεκα αποφυγής περιττών εξόδων (πχ συσκευασίας) με όφελος για τους καταναλωτές

•             αποφεύγεται μέρος των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης

•             τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μπορούν να κατανέμονται κοινωνικά δίκαια

Η διαχείριση με επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων προτείνεται διότι:

•             αποφεύγεται μεγάλο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορριμμάτων

•             εξοικονομείται εισόδημα για τους πολίτες (τα επαναχρησιμοποιημένα προϊόντα είναι φτηνότερα)

•             αποφεύγεται μέρος των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης

•             δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο

•             τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μπορούν να κατανέμονται κοινωνικά δίκαια

Η διαχείριση με ανακύκλωση-λιπασματοποίηση των απορριμμάτων προτείνεται διότι:

•             αποφεύγεται μεγάλο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορριμμάτων

•             αποφεύγεται μέρος των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης

•             δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο

•             εξοικονομούνται πόροι (πρώτες ύλες και ενέργεια)

•             τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μπορούν να κατανέμονται κοινωνικά δίκαια, εφόσον η διαχείριση δεν γίνεται από ιδιωτική επιχείρηση, αλλά από φορείς των τοπικών κοινωνιών.

Μια διαχείριση των αστικών στερεών απορριμμάτων με το χαμηλότερο κόστος, με τις περισσότερες νέες θέσεις  εργασίας,  με  την  αποτελεσματικότερη  προστασία  του  περιβάλλοντος  και  με  κοινωνικά  δίκαιη κατανομή του  παραγόμενου πλούτου είναι εφικτή,  όταν πρόκειται για  δημόσια-κοινωνική διαχείριση, αποκεντρωμένη (σε επίπεδο δήμου ή  διαχειριστικής ενότητας δήμων, με μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις) και ολοκληρωμένη, δηλαδή,  όταν βασίζεται  στους τρεις άξονες:

             μείωση-πρόληψη,

             επαναχρησιμοποίηση και

             ανακύκλωση-λιπασματοποίηση, 

έτσι  ώστε  μια  πολύ  μικρή  -  έως  μηδενική  -  ποσότητα  αδρανών απορριμμάτων να καταλήγει σε χώρο υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).

Πρόταση Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων

Ούτε στο λίγο χρόνο πού μας δόθηκε ούτε στις δυνατότητες του Συλλόγου είναι η σύνταξη μελετών και μάλιστα πολύπλοκων όπως η απαιτούμενη για το σκοπό του παρόντος προβλήματος. Ο Σύλλογός μας μπορεί να εκφράσει σκέψεις, απόψεις και να συμβάλει στον ορισμό κριτηρίων χωροθέτησης. Από εκεί και πέρα μόνο η επιστημονική επίλυση είναι η κατάλληλη μέθοδος για τη χωροθέτηση. Αυτονόητο είναι ότι η χωροθέτηση ακολουθεί και ταυτίζεται με το μοντέλο διαχείρισης που επιλέγεται.

Οι απόψεις μας πάνω στη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων (ΕΟΔΑ) είναι οι εξής:

Ένας χώρος  για να είναι κατάλληλος δεν χρειάζεται να έχει μόνο τα κατά νόμο απαιτούμενα στοιχεία. Άλλωστε αυτά καθορίστηκαν το 1977 (προ 15 ετίας) και σίγουρα χρήζουν επανακαθορισμού. Κατά την άποψή μας θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στα εξής:

ΚΡΙΤΗΡΙΑ             Απόσταση Επιλογής

1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ 

β) Αποκλεισμός Ζωνών Προστασίας – Περιοχών Φυσικού Κάλλους         > 1 Km

γ) Απόσταση από σημειακά μνημεία Προστασίας της φύσης & διάφορες ζώνες προστασίας > 1 Km

δ) Αποκλεισμός Δάσους. Δυνατότητα εγκατάστασης σε δασικές εκτάσεις κατά την έννοια πού ισχύει (μικρή δασοκάλυψη κάτω από 25% κλπ)            -

2. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ           

α) Απόσταση από οικισμούς η μέγιστη δυνατή > 2 Km

β) Αποκλεισμός Ζώνης Α θεσμοθετημένων αρχαιολογικών περιοχών     > 1 Km

Γ) Απόσταση από Αρχαιολογικά και Πολιτιστικά μνημεία            > 1 Km

3.ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ – ΥΔΟΓΕΩΛΟΓΙΚΑ – ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ                

Απόσταση από σεισμικά ρήγματα. Ικανότητα εδάφους μετά από λεπτομερή γεωλογική και υδρογεωλογική μελέτη     > 0,5 Km

4.ΤΕΧΝΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ           

Μέγιστη απόσταση από υφιστάμενη τοπική οδό             <1 Km

Μέγιστη απόσταση από Εθνική ή επαρχιακή οδό                            <7  Km

Μέγιστη απόσταση από διαθέσιμα δίκτυα         >5

Ιδιοκτησιακό καθεστώς :                      Κατά προτίμηση Δημόσια η Δημοτική έκταση

 

Κατά την άποψή μας, με βάση τα προηγούμενα κριτήρια, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εξής περιοχές (και όχι μόνο αυτές) οι οποίες θα πρέπει να διερευνηθούν επιστημονικά περαιτέρω, μετά την επιλογή βέβαια του μοντέλου διαχείρισης πού προτείνουμε. Οι πιο κάτω θέσεις δεν έχουν ή αξιολογηθεί συγκριτικά και δεν αναφέρονται με σειρά προτίμησης :

             Η περιοχή μεταξύ των διοικητικών ορίων των ΤΚ Ζαράκων και Κοσκίνων εγγύς των  υφισταμένων Αιολικών Πάρκων. Η περιοχή αυτή παρουσιάζει μεγάλη απόσταση από οικισμούς (>3 κμ), δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον άλλων χρήσεων, είναι κοντά στο κέντρο βάρους της περιοχής, είναι κοντά στον κεντρικό οδικό άξονα της περιοχής, παρουσιάζει τις λιγότερες μετακινήσεις.

             Η περιοχή στη συμβολή των ορίων Αγίου Λουκά, Αγίου Ιωάννη και Θαρουνίων  ( Αμπελάκια)  μπορεί να εξεταστεί στο βαθμό πού υπάρχει ο δρόμος Αυλωνάρι – Παραμερίτες και μπορεί να αξιοποιηθεί. Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο δεν διέρχεται μέσα από οικισμούς, διέρχεται πλησίον της περιοχής και επομένως δεν επιβαρύνεται κυκλοφοριακά η περιοχή. Είναι κοντά στην Επαρχιακή οδό Αλιβερίου - Αγίου Λουκά – Τραχηλίου -  Βρύσης. Απαιτείται πιθανόν η συντήρηση ενός υφιστάμενου αγροτικού δρόμου.

             Η περιοχή της Πλάκες της πρώην ιδιοκτησίας ΔΕΗ. Έχει σημαντική απόσταση από οικισμούς (>2 χλμ) απαιτεί μικρό κόστος χωματουργικών εργασιών, είναι Δημόσια έκταση (809 στρ) που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, και βρίσκεται σε γειτνίαση με Δημόσιες Δασικές Εκτάσεις. Βρίσκεται σε ήδη υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά περιοχή και θα μπορούσε να συνδυαστεί η λειτουργία της με τις προτάσεις για τη δημιουργία Πράσινου Ενεργειακού Κέντρου στην περιοχή μέσω των συστημάτων ανακύκλωσης. Μειονέκτημά της η πιθανότητα  χαρακτηρισμού της ευρύτερης Περιοχής ως Ζώνη Υψηλής Γεωργικής Παραγωγικότητας παρ΄ όλα αυτά όμως στο Βορειοδυτικό η στο Ανατολικό άκρο της μπορεί να γίνουν οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις. Στα αρνητικά του χώρου είναι η μορφολογία του (επίπεδο σχήμα) σε μεγάλη έκταση σε συνδυασμό με την ύπαρξη ανέμων.

             Η περιοχή στη συμβολή των ορίων Αγίου Ιωάννη και Παρθενίου. Η περιοχή  μπορεί να εξεταστεί στο βαθμό πού υπάρχει ο δρόμος Αυλωνάρι – Παραμερίτες και μπορεί να αξιοποιηθεί. Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο δεν διέρχεται μέσα από οικισμούς, διέρχεται πλησίον της περιοχής και επομένως δεν επιβαρύνεται κυκλοφοριακά η περιοχή. Είναι κοντά στην Επαρχιακή οδό Αλιβερίου - Αγίου Λουκά – Τραχηλίου -  Βρύσης. Απαιτείται πιθανόν η διάνοιξη ενός δασικού δρόμου.

             Η περιοχή στις Καθούμενες Βορειοδυτικά του Αλιβερίου. Είναι η περιοχή πίσω από το κέντρο Υγείας, αδόμητη με καλή προσπέλαση στο Εθνικό οδικό δίκτυο, χωρίς ορατότητα από οικισμούς, με αποστάσεις από αυτούς μεγαλύτερες των 2 χλμ, πλην της περιοχής του Αλιβερίου πού απέχει 1,5 χλμ.. Είναι κοντά στην πορεία προς τον ΧΥΤΥ Χαλκίδας η Θήβας.

             Η περιοχή μεταξύ Λαμπούσας – Λεπούρων – Κατακαλού. Είναι κεντροβαρής περιοχή για το Δήμο Κύμης Αλιβερίου. Δεν βρίσκεται σε μεγάλες αποστάσεις από οικισμούς και παρουσιάζει εμφανή σημεία δασικής ιδιοκτησίας. Απαιτεί αγορά γης.

             Η περιοχή μεταξύ Περβόλια  - Πετριές στην Ανατολική πλευρά του Δήμου Κύμης Αλιβερίου. Είναι κεντροβαρής περιοχή για το Δήμο Κύμης Αλιβερίου. Βρίσκεται σε μεγάλες αποστάσεις από οικισμούς (> 2 χλμ) και παρουσιάζει εμφανή σημεία δασικής έκτασης κατά τεκμήριο δημόσιας.

Τέλος επαναλαμβάνουμε ότι η χωροθέτηση αφορά το μοντέλο πού υιοθετούμε (Αποκεντρωμένη Ολοκληρωμένη Κοινωνική Διαχείριση Απορριμμάτων με Διαλογή στην Πηγή) πού προβλέπει μικρές εγκαταστάσεις και όχι το μοντέλο πού παρουσιάστηκε από το Δήμο (Συγκεντρωτική διαχείριση απορριμμάτων) πού προβλέπει μεγάλες εγκαταστάσεις. Τα δύο μοντέλα διαχείρισης διαφέρουν σημαντικά και δεν μπορούν να καταλήγουν στην ίδια χωροθέτηση.

Προϋποθέσεις επιτυχίας του όλου εγχειρήματος

Για να πετύχει το όποιο εγχείρημα αυτού του τύπου είναι απαιτούμενο να ισχύσουν τα εξής:

Συμμετοχή των πολιτών από τη λήψη της απόφασης έως την καθημερινή λειτουργία του Συστήματος

Ο δημότης είναι εκείνος που θα εμπλακεί ηθελημένα ή αθέλητα σ’ ένα σύστημα διαχείρισης των αστικών του απορριμμάτων. Η μη συμμετοχή των πολιτών, όλα αυτά τα χρόνια, έδειξε ότι έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός σκοτεινού κλίματος ενημέρωσης για τη μελλοντική μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων του. Όλοι σιγοψιθυρίζουν στερεότυπες εκφράσεις του τύπου «τα σκουπίδια έχουν πολλά λεφτά», «τα σκουπίδια τα διαχειρίζονται τα μεγαλοσυμφέροντα», «όλοι θέλουν να φάνε από τα σκουπίδια» κλπ, κλπ..

Η ενεργή συμμετοχή του δημότη στη διαχείριση, είναι το άλφα και το ωμέγα στη διαχρονική επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος. Μεγάλη σημασία έχει το επιλεγμένο και προς εφαρμογή σύστημα να είναι εύπλαστο, ευέλικτο, αναθεωρήσιμο και προ-πάντων αποδεκτό. Ένα σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων δεν επιβάλλεται στους πολίτες, απλά οι πολίτες θέλουν και αποδέχονται ένα τέτοιο σύστημα. Πολύ σωστό, κατά την γνώμη μας, το ρητό « Η λύση στα απορρίμματα θα έρθει από την Κοινωνία» και συμπληρώνουμε:  «τα απορρίμματα μας είναι κοινωνικοποιημένα μας προϊόντα».

Η κεντρική ιδέα ενός τέτοιου συστήματος – (ή ακόμη προβλήματος που επιζητεί μια λύση) είναι ότι ο καθένας μας ανεξαρτήτου κοινωνικής, οικονομικής, ηλικιακής και χωροταξικής θέσης, παράγει ποικίλα απορρίμματα σε καθημερινή βάση και ρυθμό.

Οι δυνατότητες αποδοχής ενός συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων από τους πολίτες  έγκειται μόνο στην ενημέρωση –πληροφόρηση ενός διαφανούς, πολυμετοχικού, άμεσα ανταποδοτικού και ενεργητικού-παραγωγικού μοντέλου διαχείρισης. Πρώτα απ’ όλα η μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων μας είναι εκείνη που θα οδηγήσει τον δημότη σε μηχανισμούς αποδοχής της. Οι μηχανισμοί αποδοχής και εφαρμογής έχουν να κάνουν με τα οράματα, κοινωνικές και οικονομικές δομές της κατά τόπο κοινωνίας.

Επιλογή κατάλληλου Συστήματος

Οι εμπειρίες και πληροφορίες για τη διαχείριση των απορριμμάτων τα τελευταία έτη από το εξωτερικό αλά και τον Ελληνικό χώρο είναι πολύτιμες. Μπορούμε να μάθουμε και να αναλύσουμε μια πορεία 30 τουλάχιστον ετών.

Κοινή διαπίστωση όλων των μέχρι σήμερα δεδομένων είναι ότι όσο η διαλογή των απορριμμάτων στη πηγή αργούσε να εφαρμοστεί, τόσο περισσότερο κρατούσε και κρατάει ακόμη σε πολλά μέρη, η καύση πολύτιμων αλλά λερωμένων υλικών πού θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν.

Επιτακτική είναι η παραγωγή κομπόστ από το μετά την αναερόβια ζύμωση κλάσμα των οργανικών, καθώς και εκμετάλλευση με επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση των κύριων υλικών, όπως χαρτιού, πλαστικών, γυαλιού, μετάλλων και τηγανελαίων.

 Προτείνουμε ένα όσο το δυνατόν λιγότερο υπόλειμμα από τα απορρίμματα μας. Αν είναι δυνατόν μηδέν. Αυτό το ελάχιστο κατά το δυνατόν υπόλειμμα θα πρέπει να οδηγείται σε ελεγχόμενους ΧΥΤΥ. Κανένα υπόλειμμα- προϊόν δεν μπορεί και δεν επιθυμούμε να είναι αποτέλεσμα θερμικής επεξεργασίας (καύσης- ή πυρόλυσης ή πλάσμα -αεριοποίησης). Αυτό θέλουμε και αποδεχόμαστε για το περιβάλλον μας, «μηδενικό» υπόλειμμα στο ΧΥΤΥ.

Είναι σημαντικό να έχουμε τοπική μονάδα για κομποστοποίηση.

 Η οικιακή κομποστοποίηση ενδείκνυται σε ημι-αστικες περιοχές όπως η δική μας, αραιοκατοικημένου αστικού ιστού. Προτείνουμε την οικιακή κομποστοποίηση κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Πρέπει δε να είμαστε αρκετά βέβαιοι ότι τα οργανικά οικιακά απορρίμματα, στην Ελληνική επαρχία, οδηγούνται στο χωράφι, τις κότες ή τον κήπο. Το περιβαλλοντικό όφελος από τη διαχείριση-μέθοδο που προτείνουμε είναι πολλαπλό.

Ο κάθε δημότης, ο κάθε ενημερωμένος δημότης, δημιουργεί- παράγει καθημερινά, με μια συγκεκριμένη και αποδεκτή μέθοδο, τη Διαλογή στη Πηγή, διαλεγμένα απορρίμματα. Αυτά τα απορρίμματα είναι πλέον συγκεκριμένα με όνομα και ταυτότητα προϊόντα.

α) Είναι τα οργανικά, β) το χαρτί και χαρτόνι, γ) τα διαφορετικής ποιότητας και κλάσης πλαστικά, δ) το διαφορετικής απόχρωσης γυαλί, ε) τα διάφορα μέταλλα στ) το ξύλο. Τα πρώτα πέντε ρεύματα των απορριμμάτων (δηλ. οργανικά, χαρτί, πλαστικά, γυαλί και μέταλλο) είναι υποχρεωτικό να διαχωρίζονται από το έτος 2015 (Ευρωπαϊκή Οδηγία 98/2008). Η ανάγκη για βελτίωση των υπαρχόντων και εν λειτουργία συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, για άλλα ανακτήσιμα υλικά (Τηγανέλαια, μπαταρίες, φάρμακα, ηλεκτρονικές και άλλες ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, αδρανή, κλπ.), με διάσπαρτα σημεία συγκέντρωσης, είναι επιβεβλημένη.

Σκοπός και στόχος της πρότασης μας είναι ο τοπικός χαρακτήρας διαχείρισης των απορριμμάτων του καθενός. Με αυτήν εξασφαλίζεται η εγγύτητα στην επεξεργασία των απορριμμάτων (98/2008 της ΕΕ), η δυνατότητα κατασκευής σχετικά μικρών έργων προδιαλεγμένου υλικού, και η τόσο χρήσιμη για την οικονομία και το περιβάλλον αξιοποίηση της οργανικής ύλης μέσω της παραγωγής κόμποστ σαν εδαφοβελτιωτικό.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό του Συστήματος Διαχείρισης των Αστικών Απορριμμάτων (ΣΔΑΣΑ) του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ.  Στα πλαίσια των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Agenda 21, των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών και γενικότερα της βιώσιμης διαχείρισης του περιβάλλοντος και με στόχο τη βέλτιστη λύση ως προς τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, θα πρέπει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας στις ακόλουθες προτάσεις:

•             Υφιστάμενη κατάσταση. Η σχεδιασμός του Συστήματος Διαχείρισης Αστικών Στερεών Απορριμμάτων (ΣΔΑΣΑ) προϋποθέτει λεπτομερή γνώση της ποσότητας – σύστασης – ποιότητας των παραγόμενων απορριμμάτων. Η εφαρμογή «έτοιμων» λύσεων, εφαρμοσμένων,  ίσως επιτυχημένα σε άλλες περιοχές, πολύ απλά δεν έχει νόημα στην συζήτηση για μια ολοκληρωμένη διαχείριση με βάση τις τοπικές ανάγκες.

•             Διεύρυνση της συμμετοχής του πολίτη με ενεργοποίηση εθελοντικών ομάδων, συλλόγων, κ.α. προς αυτή την κατεύθυνση. Όποιο πρόγραμμα διαχείρισης και αν εφαρμοστεί, χωρίς την ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και συμμετοχή της μεγάλης πλειοψηφίας των δημοτών είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει στους στόχους του.

•             Επένδυση στην εφαρμογή του Διαχωρισμού στην Πηγή, με εξάντληση των δυνατοτήτων του ως προς την εκτροπή των ανακυκλώσιμων και ανάκτηση σε κέντρα διαλογής. Ο τρόπος αυτός διαχωρισμού του ανακυκλώσιμου ρεύματος, σε αντίθεση με την αποκλειστική διαχείριση σε Μονάδες Μηχανικής Ανακύκλωσης και Ανάκτησης, παράγει καθαρότερο προϊόν προς διάθεση στις αγορές και είναι και σημαντικά οικονομικότερος.

•             Οικιακή Κομποστοποίηση. Η εκπαίδευση του πληθυσμού στην κουλτούρα της οικιακής κομποστοποίησης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των οικιακών απορριμμάτων σε ποσοστό έως και 35%, με άμεσα αποτελέσματα την επέκταση του χρόνου ζωής των ΧΥΤΥ και την ποιοτική βελτίωση του παραγόμενου κομπόστ.

•             Προφύλαξη του Δημόσιου χαρακτήρα της ευθύνης διαχείρισης των απορριμμάτων. Ο ιδιωτικός τομέας επενδύει με βάση το προσδοκώμενο κέρδος. Ο τελικός  σχεδιασμός δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά σε οικονομικά κριτήρια παρακάμπτοντας τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά.

•             Συχνή, περιοδική παρακολούθηση και αποτίμηση της προόδου όλων των επιμέρους υποσυστημάτων του ΣΔΑΣΑ, ώστε να βελτιώνεται και να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες συνθήκες του Δήμου για να ανταποκριθεί στην αποστολή του που είναι η περιβαλλοντικά φιλική διάθεση των ΑΣΑ, η ασφάλεια των πολιτών και η μακροοικονομική του βιωσιμότητα.

ΚΑΤΑΘΕΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ, ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ, ΣΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΑ ΑΠ ΟΛΑ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠ ΟΛΑ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΗΜΟΤΕΣ ΜΑΣ.

ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΖΙ ΜΑΣ.

ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΜΕ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ.

 ΕΥΕΛΠΙΣΤΟΥΜΕ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ ΝΑ ΤΥΧΕΙ ΤΗΣ ΔΕΟΥΣΑΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΤΟΥΣ.

ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΦΑΝΟΥΜΕ ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΕ ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ

ΚΑΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΔΙΕΞΟΔΟ ΣΕ ΠΙΘΑΝΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ.

Πρόταση: Άμεσα έναρξη ουσιαστικού διαλόγου.

Πρώτο βήμα : Η οργάνωση ημερίδας με τη συμμετοχή των πολιτών από το Δήμο Κύμης – Αλιβερίου με θέμα το σχεδιασμό του Συστήματος Ολοκληρωμένης Κοινωνικής Διαχείρισης Απορριμμάτων στο Δήμο μας.