ΙΠΠΟΦΑΕΣ: ΜΙΑ ΝΕΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΑΛΙΒΕΡΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΑΓΑΠΙΟ ΚΙΟΥΣΗ

Πηγή: ΕΘΝΟΣ, http://ippofaes-hellas.blogspot.com

Το σχετικά άγνωστο ιπποφαές κερδίζει διαρκώς έδαφος στο διεθνές ανταγωνιστικό αγροτικό περιβάλλον. Ο Μηχανολόγος Μηχανικός Αγάπιος Κιούσης έστησε την πρώτη βιολογική καλλιέργεια της Εύβοιας  και αναλύει τα πολλά πλεονεκτήματά της.

Ανθεκτικό. Αντέχει στο κρύο και στη ζέστη, δεν έχει φυσικούς εχθρούς, ενώ εμποδίζει τη διάβρωση των εδαφών.

Σκληρή γη, άγονη. «Αν την αφήναμε θα ήταν γεμάτη πουρνάρια», εξηγεί ο κ. Αγάπιος Κιούσης. Και, όμως, εδώ έχουν πεταχτεί ήδη τα πρώτα κλαδιά του ιπποφαούς που τον τελευταίο καιρό γνωρίζει μεγάλη δημοσιότητα. Σε δυο χρόνια έχουν καλλιεργηθεί 2.000 στρέμματα σε Πέλλα, Κοζάνη, Ροδόπη και Κρήτη ενώ αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για παραγωγή - χρυσωρυχείο είναι πιθανόν άλλα 300.000 στρέμματα να υιοθετήσουν τη νέα καλλιέργεια.

«Απειροελάχιστη έκταση μπροστά στο 1,5 εκατομμύριο στρ. των Κινέζων», επισημαίνει. Το ιπποφαές έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία. Η πρώτη αναφορά γίνεται από τον Θεόφραστο και τον Διοσκουρίδη. Η φήμη του προέρχεται από τον Μέγα Αλέξανδρο που είχε προσέξει ότι τα τραυματισμένα άλογα ανάρρωναν πιο γρήγορα όταν έτρωγαν από τον άγνωστο θάμνο που τους έδινε δύναμη και λαμπερό τρίχωμα (από όπου πιθανόν και το όνομα, που σημαίνει λαμπερό άλογο).

Ο Τζένγκις Χαν το έδινε στους στρατιώτες του πριν από τη μάχη ενώ οι Σοβιετικοί που έκαναν τις πρώτες επίσημες μελέτες τη δεκαετία του '50 σαν τροφή των αστροναυτών. «Πρόκειται για ανθεκτικό φυτό. Δεν χρειάζεται πολύ νερό ούτε πλούσιο χώμα για να ευδοκιμήσει». Αυτός ήταν και ο λόγος που αποφάσισε να το καλλιεργήσει πριν από δύο χρόνια ο κ. Κιούσης.

Μια καλλιέργεια σε άνθηση

Αρχή. Ο Αγάπιος Κιούσης με τα πρώτα δέντρα στην ορεινή περιοχή Αλιβερίου.Μέσα σε δύο χρόνια, η καλλιέργεια στην Ελλάδα έχει ξεπεράσει τα 2.000 στρέμματα.

Μηχανολόγος μηχανικός στο επάγγελμα, αναζητούσε μια παράλληλη δραστηριότητα για τον περιορισμένο ελεύθερο χρόνο του. Πρωτοάκουσε για τα φαρμακευτικά φυτά σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο που είχε παρουσιάσει μια ομάδα τελειόφοιτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Οταν, λοιπόν, σκέφτηκε να αξιοποιήσει την οικογενειακή γη στο Αλιβέρι η ιδέα του φάνηκε ενδιαφέρουσα. «Δυο χρόνια αναζητούσα λύσεις. Ομως, τα χωράφια ήταν φτωχά και το κεφάλαιο μικρό». Σιγά σιγά, το ιπποφαές κερδίζει την προτίμησή του. Αντέχει από -43 μέχρι +42 βαθμούς Κελσίου), δεν έχει φυσικούς εχθρούς ή απώλειες στη φύτευση και αποδίδει στη πενταετία.

«Δεν είχα συνειδητοποιήσει την αξία του και κυρίως, τη ζήτηση στο εξωτερικό». Η έρευνα τον οδηγεί στον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο, που μελέτησε πρώτος το ιπποφαές στην Ελλάδα και έγραψε τον οδηγό «Το πολυδύναμο φυτό του μέλλοντος» (εκδ. Αγρότυπος). Ο κ. Κιούσης αγοράζει τα πρώτα δέντρα από το φυτώριο των αδελφών Μπίμπου στα Γιάννενα και τον Απρίλιο φυτεύει 830 δενδρύλλια. Αποφασίζει να περιοριστεί σε πέντε αρχικά στρέμματα, κρατώντας μια επιφύλαξη για την απόδοση. «Τους πρώτους μήνες πήγαινα στα τυφλά. Δεν ήξερα τίποτα για τη συμπεριφορά του». Ο στόχος, μάλιστα, ήταν να δημιουργηθεί μια βιολογική καλλιέργεια, αφού η περιοχή ήταν καθαρή από λιπάσματα, την οποία και δεν ήθελε να επιβαρύνει. Παρά τις δυσκολίες, το ιπποφαές προσαρμόστηκε απόλυτα, περισσότερο απ' ό,τι περίμενε. «Η μόνη φροντίδα είναι το λιγοστό πότισμα και το ξερίζωμα των ζιζανίων. Τον τελευταίο καιρό, μάλιστα, σκέφτομαι να επεκταθώ και στα υπόλοιπα πέντε στρέμματα αυξάνοντας την παραγωγή».

Καρποί. Η συγκομιδή γίνεται έπειτα από 3 έως 5 χρόνια. Οι καρποί μοιάζουν με σταφύλι υπόξινης γεύσης, γεμάτο με βιταμίνες.

Τα πρώτα χρόνια αυτής της καλλιέργειας απαιτούν υπομονή. Τα κέρδη εμφανίζονται τον τρίτο χρόνο και μέχρι τον πέμπτο αρχίζει η σταδιακή απόσβεση της επένδυσης. Και αυτό γιατί το ιπποφαές έχει πολλαπλές χρήσεις και υψηλές τιμές στη διεθνή αγορά. Από το δέντρο αξιοποιούνται οι αποξηραμένοι, σαν ρώγες σταφυλιού, καρποί με την υπόξινη γεύση, τα φύλλα για τσάι και κυρίως, το λάδι για την παραγωγή συμπληρωμάτων διατροφής από τις φαρμακοβιομηχανίες.

Στη Φινλανδία χρησιμοποιείται ακόμα σε παιδικές τροφές, στη Γερμανία και στη Σκανδιναβία σε συμπυκνωμένους χυμούς, ενώ στο Βέλγιο η παραδοσιακή μικροζυθοποία Cantillon φτιάχνει με αυτό την μπίρα Tyrnilambic Baie d' argousier. Στο εξωτερικό, μάλιστα, είναι τόσο μεγάλες οι ανάγκες ώστε, παρά την εκτεταμένη καλλιέργεια σε Κίνα, Βραζιλία, Ρωσία και Βόρεια Ευρώπη, η παραγωγή επαρκεί μόλις για το 80% της ζήτησης.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο κ. Κιούσης προσπαθεί να οργανώσει ένα νέο δίκτυο καλλιεργητών. «Οι συνθήκες είναι ιδανικές. Η καλλιέργεια μπορεί να εξασφαλίσει ένα σταθερό εισόδημα. Ενα καλό της κρίσης είναι ότι μας έφερε πιο κοντά. Είναι μια καλή ευκαιρία για να μάθουμε να συνεργαζόμαστε». Μπορεί ακόμα να είναι στην αρχή και να τον περιμένει μια δύσκολη πορεία, αλλά ελπίζει να τα καταφέρει. «Οι πρωτοποριακές καλλιέργειες θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη», τονίζει. Το ιπποφαές δείχνει να έχει λαμπρό μέλλον.

Ασπίδα για την υγεία

Πηγή ενέργειας

Με 190 στοιχεία από τα οποία 106 στο έλαιό του, το ιπποφαές αποτελεί θησαυρό ενέργειας. Οι Ρώσοι το έδιναν στους αστροναύτες, οι Κινέζοι στους Ολυμπιονίκες ενώ μέχρι σήμερα έχουν γίνει πέντε διεθνή συνέδρια για τις ιδιό-τητές του. Τριάντα φορές περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι, πέντε φορές περισσότερη βιταμίνη Α από το καρότο, βιταμίνη Ε, όλες οι βιταμίνες της ομάδας Β και υπερδιπλάσιες ποσότητες ωμέγα 3 και επτά άλλων λιπαρών οξέων.Θεωρείται ιδανική πηγή φυτικών λιπαρών (ειδικά για τα ωμέγα 7 που βρίσκονται μόνο σε ζωικά λίπη). Και επιπλέον, ασβέστιο, μαγνήσιο, σελήνιο, φώσφορος, ψευδάργυρος ως ασπίδα για τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά και τη γήρανση. Δεν είναι, όμως, μόνο η περιεκτικότητα αλλά και ο συνδυασμός που αυξάνει στο μάξιμουμ την απόδοση. Εκτός, μάλιστα, από τους ανθρώπους, το ιπποφαές «θεραπεύει» και τη φύση, εμποδίζοντας τη διάβρωση εδαφών (οι Κινέζοι το χρησιμοποιούν ως φυσικό αντιπλημμυρικό).