Χαλκίδα 1 Ιούλη 2017
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το Εργατικό Φεστιβάλ
Ελλήνων - Μεταναστών στο πάρκο Δέλτα στη Χαλκίδα. Παρά τη ζέστη από νωρίς
πλήθος εργατών, Ελλήνων και μεταναστών, νεολαίας και των συμμάχων τους
συγκεντρώθηκε στο χώρο για το καθιερωμένο πλέον φεστιβάλ στη Χαλκίδα.
Την κεντρική ομιλία απήθυνε το μέλος του ΠΓ της ΚΕ
του ΚΚΕ Κώστας Παρασκευάς. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ άνοιξε με καλλιτεχνικό
αφιέρωμα σε τραγούδια και χωρούς από την Ινδία,το Πακιστάν και τη Μαδαγασκάρη
με το συγκρότημα "Rosewood", ενώ μετά την κεντρική ομιλία ακολούθησε
μουσικό αφιέρωμα στα τραγούδια της ξενιτιάς και λαϊκό γλέντι μέχρι τις πρώτες
πρωϊνές ώρες. Καθ Όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ λειτούργησε παιδότοπος με
πλούσιο πρόγραμμα.
Ακολουθούν αποσπάσματα απο την ομιλία του
Κ.Παρασκευά:
Θέλουμε με τη σημερινή δυνατότητα που μας δίνει η
εκδήλωση της ΚΟ Χαλκίδας, να απευθυνθούμε στον εργαζόμενο λαό, που πλήρωσε τόσο
βαριά τις αντιλαϊκές πολιτικές, που ματώνει καθημερινά, που δίνει τη μάχη για
την επιβίωση και το μεροκάματο.
Τον καλούμε να μη σκύψει το κεφάλι. Να αγωνιστεί με
το βλέμμα μπροστά.
Υπάρχει λύση, άλλη προοπτική. Υπάρχουν δυνατότητες
για την ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών της εργατικής λαϊκής οικογένειας.
Αυτή η λύση και η προοπτική, βρίσκεται στον αγώνα,
μαζί με το ΚΚΕ, για να μπουν νέες δυνάμεις στη μάχη. Να περάσουν στην
αντεπίθεση με κίνημα που θα αμφισβητεί και θα αντιπαλεύει τους πραγματικούς
υπεύθυνους, τα μονοπώλια, τον καπιταλισμό. Να ενωθούν σε μια μεγάλη κοινωνική
συμμαχία οι εργατοϋπάλληλοι, οι μικροί επαγγελματίες, οι αγρότες. Μόνο έτσι
μπορεί ο αγώνας να έχει αποτελέσματα, ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα, τις
απολύσεις, τις περικοπές μισθών και συντάξεων, τη φοροληστεία, τη θηλιά των
χρεών. Για να πάρουμε πίσω όσα χάσαμε, να βελτιωθεί η ζωή του λαού. Να
δυναμώσει ο αγώνας για να σταματήσουν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των χωρών
της ΕΕ, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, που φέρνουν τον πόλεμο στην πόρτα μας.
Οι Έλληνες και οι αλλοδαποί εργαζόμενοι δεν έχουν
τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους. Έχουν κοινό συμφέρον μόνο να ενώσουνε τη δύναμή
τους. Να αγωνιστούνε μαζί, να βάλουν τη σφραγίδα στη λαϊκή πάλη, στοχεύοντας το
ίδιο το σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση, που γεννά τη φτώχια, τους
πολέμους, την προσφυγιά.
Αυτό το σύστημα δεν διορθώνεται, πρέπει να
ανατραπεί.
Για να μπορούμε να ζήσουμε όλοι μαζί, Έλληνες και
μετανάστες σε μια πατρίδα χωρίς εκμετάλλευση. Για να μπορούν οι πρόσφυγες και
μετανάστες να επιστρέψουν στις πατρίδες τους και να ζήσουν ευτυχισμένοι και
ειρηνικά, σε μια νέα κοινωνία.
Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος
κόσμος, ο σοσιαλισμός.
Σύντροφοι και φίλοι,
Από αυτό εδώ το βήμα, καλούμε όλους και όλες. Να
κλείσουν τα αυτιά τους στις «σειρήνες» της ψευτιάς και της προπαγάνδας της
κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
Να μην πιστέψουν στο κλίμα εφορίας που προσπαθεί να
δημιουργήσει, μετά την απόφαση του Eurogroup.
Καμιά επανάπαυση, κανένας εφησυχασμός. Η κυβέρνηση
επιδιώκει να κερδίσει χρόνο για να προωθήσει νέα χτυπήματα στους εργαζόμενους,
όπως έκανε με τους συμβασιούχους των ΟΤΑ.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι η κυβέρνηση, το αμέσως
επόμενο διάστημα, θα φέρει νέο νόμο που θα χτυπά την δυνατότητα των εργαζομένων
να απεργήσουν.
Ο λαός χόρτασε από ψεύτικες υποσχέσεις. Καμία
εμπιστοσύνη, καμία ανοχή δεν επιτρέπεται να υπάρξει.
Κανένα χάσιμο άλλου πολύτιμου χρόνου, τώρα είναι
ώρα ευθύνης, αποφάσεων.
Απέναντι στην αντιλαϊκή επίθεση, που συνεχίζεται
και κλιμακώνεται, ο κάθε ένας έχει ευθύνη να πάρει θέση για τον ίδιο και για τα
παιδιά του.
Όλοι όσοι συνειδητοποιούν ότι η κατάσταση δεν πάει
άλλο, ότι δεν πρέπει να επιτρέψουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους να ζήσουν
σε καθεστώς μόνιμης φτώχιας και ανεργίας, δεν πρέπει να κάτσουν με σταυρωμένα
χέρια. Η θέση τους βρίσκεται στο μετερίζι για την ισχυροποίηση του κινήματος.
Όσοι βλέπουν ότι εξαπατήθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ, όσοι
νιώθουν αριστεροί, προδομένοι, δε θέλουν οι αξίες που πίστεψαν και
υπερασπίστηκαν να «θαφτούν» μαζί με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, δεν πρέπει να
κάτσουν στα σπίτια τους. Η θέση τους βρίσκεται στη λαϊκή πάλη, συμπορευόμενοι
με το ΚΚΕ.
Όσοι αμφισβητούν το «μονόδρομο» της ΕΕ, βλέπουν ότι
αυτές οι συμμαχίες δεν υπηρετούν τα λαϊκά συμφέροντα. Όσοι δε θέλουν η χώρα να
είναι «ξέφραγο αμπέλι» του ΝΑΤΟ, δε θέλουν η χώρα να συμμετέχει στους
ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, γιατί φέρνει το λαό όλο και πιο κοντά στον
κίνδυνο του πολέμου. Μπορούν τώρα να κάνουν το βήμα, να παλέψουν μαζί με το
ΚΚΕ, ενάντια σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, ενάντια στην αστική τάξη της χώρας που προωθεί
αυτές τις αντιλαϊκές συμμαχίες.
Όσοι ανησυχούν και θέλουν να ορθωθεί ένα
αποφασιστικό εμπόδιο στη φασιστική Χρυσή Αυγή, στο ρατσισμό, στον εθνικισμό,
έχουν τη δυνατότητα να συμπορευτούν με τη δύναμη που έδωσε τους πιο συνεπείς
και σταθερούς αγώνες ενάντια στο φασισμό και το σκοταδισμό κάθε είδους, που δε
δίστασε μπροστά σε θυσίες, με το ΚΚΕ.
Όλοι όσοι αμφισβητούν τα κόμματα που διαχειρίζονται
το σύστημα και δε δέχονται τη συνέχιση της σημερινής κατάστασης. Ακόμα και αν
δε συμφωνούν σε όλα με το ΚΚΕ, τους καλούμε να συμπαραταχθούν μαζί στον κοινό
αγώνα, για να αποκτήσει το κίνημα νέα ορμή, νέα δύναμη, για να έχει ο αγώνας
προοπτική, να στοχεύσει στον πραγματικό αντίπαλο, να βάλουμε τις βάσεις για να
αλλάξει ριζικά η κατάσταση, να φύγουν οι εκμεταλλευτές από την εξουσία. (…)
Μόνο έτσι μπορεί να γίνει «τάξη για τον εαυτό της»
ικανή να απελευθερώσει και τα άλλα εργαζόμενα λαϊκά στρώματα από το καθεστώς
της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Δίνοντας έτσι ουσιαστική υπόσταση στο
σύνθημα: «χωρίς εσένα γρανάζι δε γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά.»
Το ΚΚΕ είπε πάντα, λέει και τώρα, την αλήθεια στον
εργαζόμενο λαό πολλές φορές «κόντρα στο
ρεύμα», χωρίς να υπολογίζει συνέπειες και κόστος.
Λέει και τώρα καθαρά. Δεν υπάρχει καμία ελπίδα να
δοθεί λύση, να ικανοποιηθούν οι λαϊκές ανάγκες μέσα στα πλαίσια του
εκμεταλλευτικού συστήματος. Τα πράγματα θα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο.
Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να εξασφαλίσει δουλειά με
δικαιώματα και ανθρώπινη ζωή.
Αυτό επιβεβαιώνεται σήμερα, περισσότερο από κάθε
άλλη φορά.
Τώρα είναι ώρα να βγουν συμπεράσματα, να αποκτηθούν
ταξικά πολιτικά κριτήρια, για όλα όσα γίνονται. Για όλα όσα μέλλονται να
έρθουν.
● Δεν θα κουραστούμε να λέμε την αλήθεια.
Οι αντιλαϊκές πολιτικές, τα μνημόνια, δεν
οφείλονται στα λάθη, στους δήθεν ανίκανους κυβερνώντες, στους ψεύτες και τους
κλέφτες. Όλα αυτά που έγιναν, έγιναν για να υπηρετήσουν το κεφάλαιο, τα μέτρα
ήταν στόχος της ΕΕ, πριν την κρίση, τα ίδια υλοποιούνται σε όλες τις χώρες της
ΕΕ. Τα μνημόνια και η Επιτροπεία είναι στη λογική και τη λειτουργία της ΕΕ και
της Ευρωζώνης.
Όλα τα μέτρα, που τσάκισαν τα εργατικά λαϊκά
δικαιώματα και που εφαρμόστηκαν, είχαν
σχεδιαστεί πολύ παλιότερα, από τα επιτελεία της ΕΕ. Με τη Λευκή Βίβλο, τα
σύμφωνα σταθερότητας. Με τη κρίση βρήκαν την ευκαιρία οι αστικές κυβερνήσεις να
τα προωθήσουν ακόμα πιο γρήγορα.
Τα μέτρα δεν τα επέβαλαν μόνοι τους οι «κακοί
ξένοι» σε βάρος της Ελλάδας. Τα μέτρα τα επέβαλε πρώτ’ απ’ όλα η αστική τάξη
της Ελλάδας, μαζί με τα κόμματα που την υπηρετούν, σε συμμαχία με την ΕΕ και το
ΔΝΤ, γιατί έτσι προωθούνται τα κοινά τους συμφέροντά.
Σήμερα, όλοι μαζί, ο κάθε ένας με το δικό του τρόπο, κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ -
ΑΝΕΛ, η αξιωματική αντιπολίτευση και τα άλλα κόμματα, προβάλουν ως λύση και
διέξοδο τους λεγόμενους «εθνικούς στόχους».
Στην πραγματικότητα ζητάνε από τους εργαζόμενους
και τους ανέργους να περάσουν τη θηλιά μόνοι το λαιμό τους. Να υπογράψουν την
καταδίκη τους για τα επόμενα χρόνια.
Παλιότερα εμφάνιζαν ως «Εθνικό Στόχο» την είσοδο
στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, την οικονομική διείσδυση στα Βαλκάνια. Σήμερα, λένε
ότι οι «Εθνικοί Στόχοι» είναι τα πλεονάσματα, η ρύθμιση του χρέους, η
γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας. Προβάλουν ως τέτοιους, τις επενδύσεις, την
ανταγωνιστικότητα, σαν κοινό καλό για όλους.
Η χρεοκοπία
της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προδιαγεγραμμένη, από την ώρα που διακήρυξε ότι
θα εφαρμόσει «φιλολαϊκές πολιτικές» μέσα στα πλαίσια της ΕΕ, των μονοπωλίων.
Από την ώρα που διακήρυξε μπροστά στους βιομήχανους, στους εφοπλιστές, στους
τραπεζίτες, ότι έχουν τον ίδιο θεό, την καπιταλιστική ανάπτυξη και το κέρδος.
Γιατί ανάπτυξη - κέρδος και λαϊκά συμφέροντα δε
συμβιβάζονται.
Γιατί φιλολαϊκή πολιτική και ΕΕ δεν μπορεί να
υπάρξουν.
Καμιά αυταπάτη. Άλλα είναι τα συμφέρονται του
εργάτη, άλλα είναι του κεφαλαιοκράτη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν πρόδωσε απλά όσους τον ψήφησαν. Έκανε
κάτι πολύ χειρότερο, χτύπησε το κίνημα όταν αυτό πήγε να «φουντώσει». Έβγαλε
όλη τη βρώμικη δουλειά σε πέρας.
Έκανε αυτό που δεν μπορούσαν να κάνουν η ΝΔ και το
ΠΑΣΟΚ.
Ο λαός δεν πρέπει να έχει καμιά ελπίδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα
πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο όχι μόνο στα ζητήματα της οικονομίας αλλά
και με την συμμετοχή του στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ, με τα μέτρα
έντασης του αυταρχισμού κατά των αγώνων του λαού.
Οι εργαζόμενοι πρέπει αποφασιστικά να τον εγκαταλείψουν
και να συμπαραταχθούν με το ΚΚΕ. (…)
Απαιτείται ετοιμότητα και επαγρύπνηση και για άλλο ένα κρίσιμο ζήτημα.
Η αντιλαϊκή πολιτική και επίθεση, ανεξάρτητα από το
ποιος την εφαρμόζει, συνοδεύεται και από την ένταση της επίθεσης ενάντια στο
κίνημα, στους αγώνες. Έχει ως μέσα την τρομοκρατία, την καταστολή, τη
συκοφαντία και την προβοκάτσια. Αυτά τα προωθούν μαζί, εργοδοσία, κυβερνήσεις,
τα άλλα αστικά κόμματα, διάφοροι εργατοπατέρες.
Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούν κατά κόρον είναι
το επιχείρημα, ότι «οι αγώνες και συνδικαλιστές κλείνουν τις επιχειρήσεις».
Ξέρουν ότι λένε ψέματα, αλλά επιμένουν. Γιατί
θέλουν να τρομοκρατήσουν τους εργαζόμενους. Θέλουν να τους υποτάξουν οριστικά,
να σκύψουν το κεφάλι. Να μπουν στη λογική «σκάσε και δούλεψε».
Επειδή προκαλούν, τους απαντάμε.
Τα εργοστάσια τα κλείνουν οι ίδιοι οι
εργοστασιάρχες, όταν τα κέρδη δεν είναι όσα θέλουν. Όταν μειωθούν τα κέρδη
τους, όταν εκτιμήσουν ότι μπορούν να βγάλουν περισσότερα σε άλλους κλάδους, σε
άλλους τομείς της οικονομίας, σε άλλες χώρες, τότε πάει περίπατο η
«φιλεργατικότητά» τους, η «φιλανθρωπία», ο «πατριωτισμός» τους. Κλείνουν τις
επιχειρήσεις τους, πετάνε στο δρόμο τους εργάτες, κατά κανόνα απλήρωτους,
αφήνουν πίσω τους κουφάρια. Φόρτωσαν τα χρέη στον ελληνικό λαό. Με αυτό τον
τρόπο οι βιομήχανοι παρέμειναν πλούσιοι και οι εργάτες άνεργοι και πεινασμένοι.
Ποιος έκλεισε το Σκαλιστήρι, το Παπαστρατή, τη
Πειραϊκή Πατραϊκή, το Τσαούσογλου, το Δαριγκ, τα Τσιμέντα, το Σέλμαν τόσα άλλα
εργοστάσια; Οι αγώνες των εργαζομένων τα έκλεισαν, οι υψηλοί μισθοί και οι
παροχές; Οι παράλογες διεκδικήσεις;
Δεν ήταν αυτά, γιατί αυτά δεν υπήρχαν. Ούτε οι
αγώνες, γιατί δυστυχώς οι αγώνες έγιναν όταν το μαχαίρι έφτασε στο κόκαλο, όταν
άρχιζαν απολύσεις.
Τα σωματεία των εργαζομένων σε αρκετές περιπτώσεις,
έδωσαν στήριξη στους εργοδότες, «πίστωση χρόνου» στις υπό κρατικό έλεγχο
καπιταλιστικές επιχειρήσεις, καλλιέργησαν αυταπάτες στους εργαζόμενους,
επανάπαυση, καλλιέργησαν τη λογική της ταξικής συνεργασίας, αφόπλισαν το κίνημα
και αυτή την τακτική πλήρωσαν ακριβά οι εργαζόμενοι. Αυτή είναι η μαύρη
αλήθεια.
Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα δεν
προετοιμάστηκε κατάλληλα, δεν αντέδρασε έγκαιρα παρά το γεγονός ότι οι αγώνες
ήταν πολλές φορές μακρόχρονοι και σκληροί. Το ΚΚΕ τους στήριξε με όλες του τις
δυνάμεις, γιατί το δίκιο ήταν και είναι με την πλευρά των εργατών.
Τώρα οι εργαζόμενοι, να μην τρομοκρατηθούν, από τις
απειλές και τους εκβιασμούς των εργοδοτών. Η δύναμή τους βρίσκεται στην ενότητα
και στον αγώνα τους, μέχρι την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Τα
εργοστάσια θα πάψουν να κλείνουν, μόνο όταν γίνουν λαϊκή περιουσία και θα
υπηρετούν τις λαϊκές ανάγκες και όχι το κέρδος.
Σύντροφοι και φίλοι,
Είμαστε εδώ γιατί δεν σκύβουμε το κεφάλι. Γιατί δεν
συμβιβαζόμαστε με τη φτώχεια, την ανεργία, με την εκμετάλλευση, τους πολέμους,
την προσφυγιά, με την καπιταλιστική βαρβαρότητα στην Ελλάδα και σε κάθε χώρα.
Είμαστε εδώ γιατί ξέρουμε ότι είναι κοινός ο εχθρός.
Ανεξάρτητα εάν γεννηθήκαμε στην Ελλάδα, στην Αλβανία, στην Ασία, στην Αφρική,
σε άλλες χώρες της Ευρώπης, στη Αμερικανική Ήπειρο. Ο εχθρός είναι παντού ο
ίδιος. Είναι το καπιταλιστικό σύστημα, ο ιμπεριαλισμός.
Οι Έλληνες και οι μετανάστες εργάτες, είναι αυτοί
που πληρώνουν, είναι αυτοί που ματώνουν απ΄τις πολιτικές της ιμπεριαλιστικής ΕΕ
και του ΝΑΤΟ.
Αυτοί που αρπάζουν το ψωμί απ΄το τραπέζι του Έλληνα
και μετανάστη εργαζόμενου, είναι οι ίδιοι που ξεσπιτώνουν και σπρώχνουν στην
προσφυγιά χιλιάδες ανθρώπους, γυναίκες, γέρους, παιδιά, στην Αφρική, στη Συρία,
στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στην Ουκρανία, στα Βαλκάνια.
Σύντροφοι και φίλοι,
Μετανάστες και Έλληνες,
Από αυτή την πραγματικότητα δεν μπορούν οι λαοί να
ξεφύγουν, να γλιτώσουν, εάν δεν απαλλαγούν από τον ίδιο τον καπιταλισμό.
Ο αγώνας της εργατικής τάξης και των συμμάχων της
για να είναι αποτελεσματικός, εκεί πρέπει να στοχεύει, στην αλλαγή τάξης στην
εξουσία.
Η αλληλεγγύη, η ενότητα ντόπιων και αλλοδαπών
εργαζομένων σ΄αυτή την προοπτική πρέπει να στοχεύει, ώστε να είναι στέρεα και
γερά θεμελιωμένη, να αντέχει στις θύελλες που θα αντιμετωπίσει.
Σήμερα υπάρχουν όλες οι δυνατότητες να
ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες για εργασία με δικαιώματα, για υγεία , για
μόρφωση, για ελεύθερο χρόνο, για διακοπές και όλα τα άλλα δικαιώματα που
αφορούν την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Να σταματήσει ο εφιάλτης της
ανεργίας, τη φτώχιας
Το εμπόδιο βρίσκεται στο γεγονός ότι όλη η
παραγωγή, όλος ο πλούτος που παράγουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι δεν πηγαίνει για
την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, αλλά για το καπιταλιστικό κέρδος.
Αυτή η εξουσία, αυτό το σύστημα, είναι η αιτία όλων
των δεινών και των βασάνων του εργαζόμενου λαού. Γι αυτό, αυτό το σύστημα, αυτή
η εξουσία είναι που πρέπει να φύγουν από τη μέση. Όμως από τη μέση δεν θα
φύγουν μόνοι τους. Θα τους βγάλει από τη μέση η λαϊκή πάλη. Αυτοί που έχουν
σήμερα την εξουσία μπορεί να φαίνονται παντοδύναμοι, αλλά δεν είναι όπως
φαίνονται.
Ο δρόμος που χαράχθηκε πριν 100 χρόνια με τη νίκη
της Οχτωβριανής Επανάστασης παραμένει ανοιχτός.
Η κοινωνία ή σοσιαλιστική - κομμουνιστική μπορεί να
γίνει πραγματικότητα για να απελευθερωθούν οι εργαζόμενοι από τη μισθωτή
σκλαβιά. Να ικανοποιηθούν όλες οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.
Η εργατική εξουσία μπορεί να αξιοποιήσει τις πλουτοπαραγωγικές
δυνατότητες της χώρας. Τα ορυκτά, τα
νερά, τα δάση, τη γεωργική παραγωγή, τον θαλάσσιο πλούτο. Θα βάλει σε όφελος
του λαού το σύνολο της παραγωγής με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, με
το κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και της παραγωγής.
Θα απελευθερώσει τη χώρα από τα ιμπεριαλιστικά
δεσμά, τις συμφωνίες με τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Θα
διαγράψει μονομερώς το χρέος. Θα
επιδιώξει συνεργασίες με κράτη και λαούς που έχουν συμφέρον να
αντισταθούν στα κέντρα του ιμπεριαλισμού.
Ο λαός δεν θα είναι μόνος του όταν παλεύει. Και οι
άλλοι λαοί έχουν συμφέρον να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.
Αυτό είναι το δίδαγμα της Ιστορίας.
Ο 21ος αιώνας θα στεφθεί με την νίκη των νέων
Σοσιαλιστικών Επαναστάσεων.
Η νίκη αυτή θα είναι οριστική
και ανεπίστρεπτη.
