Την Παρασκευή 27/10/2017 στις 8:00 μμ, η κινηματογραφική λέσχη
της ΑΝΕΜΗΣ προβάλλει στο ΗΑΝΙ το έργο του Τάκη Κανελλόπουλου:
« Ο υ ρ α ν ό ς »
• Σενάριο-σκηνοθεσία
– μοντάζ: ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΤΑΚΗΣ
• Δ/ντής Φωτογραφίας:
ΔΑΝΑΛΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ, VARRIANO GIOVANNI
• Μουσική Σύνθεση :
ΚΟΥΝΑΔΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ
• Δ/ντής Φωτογραφίας:
ΔΑΝΑΛΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ, VARRIANO GIOVANNI
• Ηθοποιοί: Τάκης
Εμμανουήλ, Φαίδων Γεωργίτσης, Ελένη Ζαφειρίου, Νίκη Τριανταφυλλίδη, Λάζος
Τερζάς, Κώστας Καραγιώργης, Νίκος Τσαχιρίδης
• Παραγωγή: 1962
• Διάρκεια: 80 λεπτά
Η υπόθεση του έργου
26 Οκτωβρίου 1940. Σε ένα φυλάκιο στα Ελληνοαλβανικά σύνορα,
η ζωή των στρατιωτικών κυλά ήρεμα. 29
Οκτωβρίου 1940. Έχει κηρυχθεί ο πόλεμος με τους Ιταλούς και οι στρατιώτες
αλλάζουν μονάδες ανάλογα με την ειδικότητά τους. Ξεκινούν με ενθουσιασμό, τραγουδώντας
και χορεύοντας θαρρεί κανείς πως πάνε σε γλέντι. Μετά την κατάκτηση της χώρας από τους
Γερμανούς, οι στρατιώτες επιστρέφουν από τα μέτωπα του πολέμου, στα σπίτια τους
με τα πόδια. Ωστόσο τα δεινά του πολέμου θα τους διαλύσουν ψυχολογικά οδηγώντας
τους, χωρίς ελπίδα, σταδιακά στην
κατάθλιψη και το μαρασμό ενώ χάνουν κάθε διάθεση και όρεξη για ζωή.
Στη πορεία των πέντε στρατιωτών, φίλων μετά από τη συμβίωση
στο φυλάκιο, του Δασκάλου, του Ταχυδρόμου, του Λοχία, του Γιάγκου και του
Στράτου, μόνον ο Ταχυδρόμος θα καταφέρει να επιστρέψει ζωντανός…
Αξιοσημείωτη η τελευταία φράση: «ποιος μωρέ καίγονταν να
ιδεί καπνό από το τζάκι του σπιτιού του και μετά ας πέθανε». Λόγια του Οδυσσέα,
γυρίζοντας στην Ιθάκη.
Πληροφορίες για τη ταινία
Η ταινία έκανε διεθνή καριέρα, που ξεκίνησε το 1962 από το
Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για να προβληθεί στο Φεστιβάλ των Καννών,
στο Φεστιβάλ Νέας Υόρκης και, εκτός συναγωνισμού, στο Βερολίνο.
Διακρίσεις: Πήρε βραβείο φωτογραφίας στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1962.
•Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών.
• Βραβείο Φωτογραφία από ΠΕΚΚ (Πανελλήνια Ένωση Κριτικών
Κιν/φου) 1964
• Αργυρή Σειρήνα στο Φεστιβάλ Νάπολης (1963)
Η εφημερίδα «Ομπσέρβερ» τοποθέτησε την ταινία ανάμεσα στις
10 καλύτερες του 1963.
Ο Federico Fellini δήλωσε πως είναι εξαιρετική.
Οι κριτικοί και οι θεωρητικοί του κινηματογράφου τοποθετούν
τον Ουρανό ανάμεσα στις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κριτικές
Ο Κανελλόπουλος
κινηματογραφεί εδώ, στην πρώτη μεγάλου μήκους και πιθανώς, κορυφαία ταινία του,
με ποιητική ευαισθησία και με κάποια λυρικά πλάνα τα τραύματα που αφήνει ο
πόλεμος σε μία ομάδα ανθρώπων και κατ' επέκταση σε ολόκληρη κοινωνία αλλά και
στο κάθε άτομο ξεχωριστά. Δεν τον ενδιαφέρει η καταγραφή πολεμικών γεγονότων
ούτε τον απασχολεί ποιος και τι είναι ο εχθρός (σαφώς ως βάση της ιστορίας
θέτει το αλβανικό μέτωπο), ούτε καν εξυμνεί την ελληνική ψυχή που πηγάζει από
κραυγές γενναιότητας (αεεεεέρα) αλλά επικεντρώνεται στα γιατί και τη ματαιότητα
του -οποιουδήποτε- πολέμου και τον προδιαγεγραμμένο χαμό και τη συντριβή που
εκείνος επιφέρει για όλους, κάτι που φυσικά ξεπερνά την ανθρώπινη φύση.
Υπήρξε ένας μοναχικός και ιδιαίτερος δημιουργός. Στο έργο
του ποιητικό ή συμβολικό, ρομαντικό ή νοσταλγικό, αισθαντικό ή ευαίσθητο,
ρεαλιστικό ή μεταφορικό (όλα αυτά μαζί ή και τίποτα), αλλά σίγουρα νεωτερικό,
κινηματογράφησε την ανθρώπινη εσωτερικότητα και τα ψυχικά της τοπία, με μια
εκρηκτική λυρική δύναμη, γεγονός που το καθιστά μοναδικό στην ελληνική κινηματογραφία.
Χαρακτηριστικό της οπτικής του η φράση: «...οι αιώνιες
αλήθειες δεν έχουν χρόνο. Μια ανθισμένη κερασιά μια φουρτουνιασμένη θάλασσα, η
δροσιά του νερού και το τραγούδι του ανέμου, θ’ αγγίζουν πάντα τους ανθρώπους,
όπως τους αγγίζει η πίστη, ο έρωτας, ο θάνατος...».
Ο Κανελλόπουλος κινηματογραφεί και γράφει για τη μοναξιά και
τον απελπισμένο έρωτα. Μισεί τον πόλεμο.
Για το αντιπολεμικό
του αριστούργημα «Ουρανός», ο Ηλίας Πετρόπουλος έγραψε το 1962 στο περιοδικό
«Διάλογος»: Στον ‘’Ουρανό’’ δεν έχουν θέση οι αξιωματικοί, ο δε εχθρός είναι
αδιάφορος και ασφαλώς εξίσου δυστυχής.
Βιογραφικά – φιλμογραφικά στοιχεία του σκηνοθέτη.
Ο Τάκης Κανελλόπουλος γεννήθηκε τη μέρα που η αγαπημένη γενέθλια πόλη
γιόρταζε. Ήταν η 26η Οκτωβρίου 1933 και η Θεσσαλονίκη γιόρταζε σημαιοστολισμένη
και εν μέσω στρατιωτικών εμβατηρίων την επέτειο της απελευθέρωσής της. Στην
πόλη αυτή πέρασε τα παιδικά του χρόνια.
Μικρός ακόμη έχασε σε ατύχημα το πόδι του, μένοντας ανάπηρος, κάτι που
τον σημάδεψε σε όλη του τα ζωή. Από μικρός ήθελε να γίνει δημοσιογράφος.
«Ονειρευόμουν από μικρός να γίνω δημοσιογράφος της φωτιάς. Να πηγαίνω σε
πολέμους και επαναστάσεις. Εργάστηκα ένα χρόνο σε εφημερίδα. Δε μου δόθηκε
τέτοια δυνατότητα. Τα εγκατέλειψα. Σκέφτηκα να γίνω σκηνοθέτης του
κινηματογράφου». Κι έτσι βρέθηκε στην Αθήνα, να σπουδάζει σκηνοθεσία. Στη
συνέχεια, έφυγε για τη Γερμανία, όπου συνέχισε για δύο ακόμη χρόνια τις
κινηματογραφικές του σπουδές, στο Μπαβάρια Στούντιο του Μονάχου.
Το 1960 ο Τάκης
Κανελλόπουλος κάνει τη εμφάνισή του στο χώρο του κινηματογράφου, μια εμφάνιση
θριαμβευτική, παρουσιάζοντας στην 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου στη
Θεσσαλονίκη το ντοκιμαντέρ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ, εντυπωσιάζει και το 1961 με τη
ΘΑΣΟΣ. Ακολουθούν τα σπουδαία του έργα: 1962 ΟΥΡΑΝΟΣ, 1966 ΕΚΔΡΟΜΗ, 1968 ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ και 1969 το ντοκιμαντέρ ΚΑΣΤΟΡΙΑ 1972. Τα επόμενα του έργα ή περνούν
απαρατήρητα ή αντιμετωπίζονται αρνητικά: 1972 Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΟΙΞΗ, 1975 ΤΟ
ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 1978 ΡΟΜΑΝΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
και 1980 ΣΟΝΙΑ. Απομονώνεται στη Θεσσαλονίκη και γράφει , γράφει δεκάδες νουβέλες και
διηγήματα, και σχεδιάζει την επόμενη ταινία του. Θα είχε τίτλο «Ο χτεσινός κόσμος»
και θα ήταν τριάντα τρίλεπτες ιστορίες, μικρές σαν αυτές που έγραφε…
Η ταινία δεν έγινε ποτέ. Τα δέκα εκατομμύρια δραχμές (30.000
ευρώ) που ήθελε δεν είχαν εγκριθεί από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Ο Τάκης Κανελλόπουλος πέθανε πικραμένος, στις 21 Σεπτεμβρίου
1990. Ήταν 57 ετών.
Τη μέρα του θανάτου του ανακοινώθηκε πως εγκρίθηκαν τα
χρήματα που είχε ζητήσει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου