Γεώργιος Μ.Σαρηγιάννης: Δημοτικό Σχολείο Κύμης, μια τραγική περίπτωση αδιαφορίας

Το 1^ο Δημοτικό Σχολείο Κύμης, ανήκει στην σειρά των  σχολείων της δωρεάς του Συγγρού που οικοδομήθηκαν σε όλη την Ελλάδα επί Υπουργίας Καλλία στο τέλος του 19^ου αιώνα-αρχές του 20^ου (το συγκεκριμένο, το 1902), όλα σε 3-4 τύπους ανάλογα με τον αριθμό των αιθουσών, σε ωραία νεοκλασικά σχέδια, η Κύμη ήταν από τους ευνοημένους τότε οικισμούς με μεγάλη άνθηση (είχε 5.000 κατοίκους) λόγω του λιγνίτη, του κρασιού και του λαδιού που παρήγαγε και λόγω των εφοπλιστικών οικογενειών της.

Στις 4 Απριλίου του 2014 έγινε το τραγικό συμβάν της πυρκαγιάς του Σχολείου, το οποίο είχε ήδη χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο. Τρεισήμισυ χρόνια μετά, το κτήριο ερειπώνεται ενώ χάνονται συνεχώς επιχορηγήσεις από ΕΣΠΑ και Περιφέρεια. Στο μεταξύ, η παραπληροφόρηση οργιάζει στην περιοχή και κανένας δεν γνωρίζει επακριβώς τι συμβαίνει.

Ας αφήσουμε όμως τα επίσημα έγγραφα να μιλήσουν:

Αμέσως μετά το συμβάν, όταν ήταν ακόμη Δήμαρχος ο Δημήτρης Θωμάς κλήθηκε και ήλθε κλιμάκιο του Υπουργείου Πολιτισμού, έδωσε οδηγίες,  με βάση τις οποίες έγινε αποτύπωση του Σχολείου, κινήθηκαν διαδικασίες για εκπόνηση εδαφοτεχνικής μελέτης, ελήφθη προσφορά μελετητικού γραφείου και έγιναν ενέργειες για χρηματοδότηση  (έγγραφο  του πρώην Δημάρχου Δ.Θωμά 29.9.2014 προς Δήμαρχο, ΥΠΠΟ, Συλλόγους Γονέων κλπ). 

Στις 1.9.2014 αναλαμβάνει η νέα Δημοτική Αρχή και δύο έτη μετά, ενώ δεν είναι ορατή καμμία πρόοδος της αποκατάστασης, η παράταξη «Νέοι Ορίζοντες», ζητά (έγγραφο 14.4.2016)  όπως έχει το νομικό δικαίωμα (Αρθρo 67 παρ. 2 του Ν.3852/2010)  να γίνει συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για ενημέρωση, η οποία έγινε 7 μήνες μετά, αφού υποβλήθηκε η μελέτη του αρχιτέκτονα κ.Λίνου Τριανταφυλλίδη στο ΥΠΠΟΤ στις 28.9.2016 (αριθ. πρωτ. οικ. 18530/2016 (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 5482/28-9-2016) έγγραφο του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου). Η συζήτηση γίνεται  στις 11.11.2016 χωρίς ουσιαστικη ενημέρωση, και αορίστως επιρρίφτηκαν ευθύνες στο ΥΠΠΟΤ, που «καθυστερούσε την έγκριση της μελέτης».

Όμως, η μελέτη ήταν απελπιστικά ελλειπής, το γεγονός επισημάνθηκε με εκτενή συζήτηση τόσο στον μελετητή όσο και στους αρμοδίους του Δήμου που επισκέφτηκαν το ΥΠΠΟΤ στις 2 Οκτωβρίου 2016 (ανακοίνωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, δημοσιευμένη στο φύλλο 70 / Αυγ-Σεπτ. 2017 της εφημερίδας «Νέοι Ορίζοντες» και έγγραφο Αριθ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ/5498/21.8.2017). Σε μία μάλιστα επίσκεψη,  όχι μόνο επισημάνθηκαν και επεξηγήθηκαν οι ελλείψεις της μελέτης αλλά στην προσπάθεια των στελεχών του ΥΠΠΟΤ να βοηθήσουν τον μελετητή, του επέδειξαν και άλλες σχετικές μελέτες αποκατάστασης (βλ. παραπάνω έγγραφο του ΥΠΠΟΑ) και τέλος του έστειλαν και σχετικό έγγραφο (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ… /343502/ 30952/5916/18.10.2016) στο οποίο αναφέρονται λεπτομερώς οι ελλείψεις της μελέτης. Το έγγραφο αυτό αν και με διπλωματικό τρόπο γραμμένο, είναι πολύ αποκαλυπτικό, τουλάχιστον για όσους γνωρίζουν τι σημαίνει «μελέτη αποκατάστασης διατηρητέου», ουσιαστικά επισημαίνει ότι δεν υπάρχει μελέτη.

Στην προαναφερθείσα ανακοίνωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1^ου Δημοτικού Σχολείου αναφέρεται ή λόγω κακόβουλης πληροφόρησης ή προφανώς προς απόσυρση των ευθυνών μελετητή και Δήμου ότι «…συναντούν μια έξαλη Διευθύντρια που τους υποδέχτηκε με άσχημο τρόπο, λέγοντας ότι ο φάκελλος είναι ελλειπής…». Γνωρίζοντας τα στελέχη του ΥΠΠΟΑ, και μάλιστα τα υπεύθυνα για το θέμα, είναι περισσότερο από προφανές ότι όχι μόνο δεν τους υποδέχτηκαν με αυτόν τον τρόπο (αν και θα είχαν το δικαίωμα βλέποντας την ουσιαστικά ανύπαρκτη μελέτη …) αλλά και τους βοήθησαν όσο μπορούσαν.    

Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ ο Περιφερειάρχης κ.Μπακογιάννης όσο και ο Αντιπεριφερειάρχης κ.Σπανός έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εξασφαλιστεί το σχετικό κονδύλιο (βλ. σχετικό Δελτίο Τύπου του Αντιπεριφερειάρχη κ.Σπανού της 25.4.2016, και τους «Νέους Ορίζοντες» τ.70, Αυγ.-Σεπτ. 2017) –και αυτό αναγνωρίζεται από όλους- τρείς φορές χάθηκε η επιχορήγηση επειδή απλά δεν υπήρχε μελέτη. Στο παραπάνω Δελτίο Τύπου, αναφέρεται ότι υπολείπεται  μόνο η Ηλεκτρομηχανολογική και η Γεωλογική μελέτη πράγμα που είναι εντελώς ανακριβές. Ακόμη, προγραμματίζουν να έχουν τις παραπάνω μελέτες τον Μάϊο, αλλά όχι μόνον δεν αναφέρονται καθόλου  στην αρχιτεκτονική μελέτη (αυτή που χαρακτηρίστηκε ελλειπής από το ΥΠΠΟΤ)  αλλά αναφέρεται στο Δελτίο αυτό ότι θα προχωρήσει η κατασκευή μέσω του προγράμματος κτηριακών υποδομών και ότι με την διαδικασία αυτή «…δεν θα χρειαστεί η έγκριση από το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων αφού θα είναι ταχύτερο να το διεκδικήσουν οι κτηριακές υποδομές…». Αυτό όμως είναι εντελώς λάθος, το κτήριο είναι χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο Μνημείο με την ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΔΝΣΑΚ/96013/2149/5-11-2010, δημοσιευμένη στο ΦΕΚ506/ΑΑΠ/2010. Κατά συνέπεια αποκλείεται να μην περάσει η έγκριση οποιασδήποτε μελέτης από το ΚΣΝΜ του ΥΠΠΟΤ. Είναι απορίας άξιο αυτό το σημείο, δεν γνωρίζει ο Αντιπεριφερειάρχης την Νομοθεσία ή ελέχθη για «εσωτερική κατανάλωση» και για να αποκρυφθούν οι ευθύνες Αντιδημάρχου και μελετητή;

Σημειώνεται ακόμη (έγγραφο ΥΠΠΟΑ/ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ/5498/21.8.2017 που αναφέρθηκε) , ότι μετά την συνεργασία μελετητή και Υπουργείου και την αποστολή σ’ αυτόν του αναλυτικού εγγράφου (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ… /343502/30952 /5916/ 18.10.2016) για τις ελλείψεις της μελέτης, το Υπουργείο δεν είχε καμμία  άλλη «είδηση» από τον μελετητή , χαρακτηριστικά αναφέρεται με πολύ διπλωματικό τρόπο ότι «παρ’ όλα αυτά μέχρι σήμερα (18.8.2017) δεν έχει υποβληθεί η μελέτη…».

Τέλος, σε έγγραφό μου προς τον Δήμο Αλιβερίου-Κύμης (έγγραφο 14948/16-8-2017) με το οποίο ζητούσα, όπως και σε ανάλογο έγγραφο στο ΥΠΠΟΑ, πληροφορίες για την πορεία του θέματος, δεν έλαβα ακόμη καμμία απάντηση, ούτε μπόρεσα να συναντηθώ με τον Αντιδήμαρχο Κύμης.

Συμπερασματικά πρέπει να επισημανθούν τα ακόλουθα σημεία:

1. δεν έχει ουσιαστικά υποβληθεί μελέτη από την αρχιτέκτονα μελετητή, ο φάκελλος που υποβλήθηκε στο ΥΠΠΟΑ είναι τραγικά ελλειπής και δεν μπορεί να προχωρήσει σε καμμία συζήτηση στο ΚΣΝΜ.

2.  ο Δήμος Κύμης-Αλιβερίου, έχει πολλαπλή ευθύνη, ως κύριος του έργου και με βάση τον Αρχαιολογικό Νόμο, όχι μόνο για να αποκαταστήσει το κτήριο αλλά και στην περίπτωση ολιγωρίας και ενδεχομένων καταστροφών του, έχει και  και ποινικές ευθύνες, και βεβαίως ως αναθέτης της μελέτης οφείλει να ελέγχει την πρόοδό της, ακόμη και την δυνατότητα του μελετητή να εκπονήσει τέτοια ειδική μελέτη αποκατάστασης.

Υπενθυμίζεται συγκεκριμένα ότι σύμφωνα με τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002, σε περίπτωση φθορών μνημείου από αμέλεια του κυρίου του μνημείου (του Δήμου εν προκειμένω) ο υπαίτιος (δηλαδή ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Κύμης) υπέχει ποινή φυλάκισης μέχρι 2 ετών (Αρθρο 57), σε περίπτωση δε πλημελούς φύλαξης  ή πλημελούς διατήρησης ή συντήρησης υπέχει ποινή φυλάκισης μέχρι 3 ετών (Αρθρο 67).

Δεν μας αφορά η στάση του μελετητή ο οποίος έχει εξαφανιστεί από το ΥΠΠΟΤ εδώ και ένα χρόνο και δεν έχει κλείσει την μελέτη εδώ και τρία χρόνια, είναι δικό του θέμα αν είναι καλός ή κακός αρχιτέκτων ή σέβεται ή όχι τις συμβατικές του υποχρεώσεις, όμως η  Δημοτική Αρχή η οποία του έχει αναθέσει την μελέτη, θα όφειλε να σεβαστεί τις προθεσμίες και τις ποινικές ρήτρες που υπάρχουν σε κάθε ανάθεση του Δημοσίου και να λάβει τα δέοντα μέτρα. Κάπου πρέπει να σταματήσει η παραπληροφόρηση και η επίρριψη ευθυνών «στους άλλους» ώστε να μην υπάρξουν και υπόνοιες συμπαιγνίας Δήμου και μελετητή, και βεβαίως, να αποκατασταθεί το ταχύτερο το ταλαιπωρημένο και ιστορικό 1^ο Δημοτικό Σχολείο Κύμης.

Γεώργιος Μ.Σαρηγιάννης,

ομότιμος καθηγητής

Ε.Μ.Πολυτεχνείου